สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

การต่อกิ่ง วิธีขยายพันธุ์พืช ที่มีดีมากกว่าแค่ขยายพันธุ์

หากพูดถึงเรื่องของการขยายพันธุ์พืช ซึ่งเพื่อนๆเกษตรกร ต่างก็รู้กันดีอยู่แล้วว่า แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือการขยายพันธุ์แบบเพาะเมล็ด ซึ่งเป็นวิธีการดั้งเดิมตามกฎเกณฑ์ของธรรมชาติ และการขยายพันธุ์โดยใช้ส่วนต่างๆ ของพืช เช่น กิ่ง ลำต้น ราก หรือ ใบ มาใช้ในการขยายพันธุ์ ซึ่งการขยายพันธุ์ประเภทนี้ ไม่ว่าจะเป็นวิธีการต่อกิ่ง ทาบกิ่ง ติดตา ตอนกิ่ง หรือ การปักชำ  ล้วนเกิดขึ้นมาจากภูมิปัญญาคิดค้นของมนุษย์ ที่หวังจะปรับปรุง แก้ไข เพื่อให้การเพาะขยายพันธุ์พืชได้ผลดี ได้จำนวนมากขึ้น มีคุณภาพดีขึ้น พืชเจริญเติบโตงอกงาม ออกดอก ออกผล ได้รวดเร็ว ทันอกทันใจกว่าการเพาะเมล็ดมากมาย และไม่ต้องกังวลเรื่องการกลายพันธุ์ซึ่งเป็นข้อด้อยของการเพาะเมล็ด

ที่ผ่านมา ผลการคิดค้นพัฒนาวิธีขยายพันธุ์โดยใช้ส่วนต่างๆของพืช ถือว่าประสบความสำเร็จมาก มีการปรับปรุงเทคนิค วิธีการใหม่ๆ เพื่อต่อยอดผลงานออกไปอยู่เสมอและโดยเฉพาะวิธีการต่อกิ่ง ที่นอกจากจะช่วยขยายพันธุ์พืชได้จำนวนมากขึ้นแล้ว วิธีนี้ยังทำให้ได้ผลลัพธ์ที่พิเศษเพิ่มขึ้นมาอีก นั่นคือการเปลี่ยนสายพันธุ์ต้นไม้เดิมที่มีอยู่ ให้กลายเป็นสายพันธุ์ใหม่ที่ดีกว่าโดยที่เราไม่ต้องรอปลูกต้นใหม่ ให้เสียเวลาโดยมีวิธีกว้างๆ คือ ตัดยอดกิ่งของต้นไม้พันธุ์เดิมที่มีอยู่ทิ้ง จากนั้นนำเอากิ่งพันธุ์ดีที่เราต้องการมาทำการต่อกิ่งแบบเสียบยอด เพื่อให้กิ่งพันธุ์ดีมาแทนที่ยอดกิ่งเดิมนั้น และต้นไม้พันธุ์เดิมจะถูกเรียกว่า“ต้นตอ”เพราะจะทำหน้าที่รากและลำต้น หาอาหารมาเลี้ยงให้แก่กิ่งพันธุ์ดีที่นำมาเสียบยอดแทน ส่วนของใบ ดอก และ ผลที่จะงอกออกมาจากกิ่งใหม่นี้ ก็จะเป็นไปตามลักษณะของกิ่งพันธุ์ดีที่เราต้องการ ตัวอย่างเช่น มะม่วงพันธุ์พื้นบ้านที่ต่อกิ่งแบบเสียบยอดด้วยกิ่งพันธุ์มะม่วงน้ำดอกไม้ เมื่อถึงฤดูให้ผลมะม่วงพื้นบ้านต้นนี้ ก็จะออกลูกมาได้ 2 สายพันธุ์ โดยกิ่งพันธุ์ใหม่ที่นำมาเสียบก็จะให้ผลเป็น พันธุ์น้ำดอกไม้

นอกจากนี้ พืชต้นตอ 1 ต้น สามารถนำเอากิ่งพันธุ์ดีหลายๆ สายพันธุ์ ที่เป็นพืชในสกุลเดียวกัน มาทำการต่อกิ่งให้อยู่บนต้นตอต้นเดียวกันได้ทั้งหมดได้ ซึ่งผลที่ได้จึงเป็นต้นไม้ที่สร้างสีสัน ให้ความแปลกตาตัวอย่างเช่น ต้นมะม่วง 6 สายพันธุ์ในต้นเดียว หรือ ต้นมะนาวที่มี มะกรูด ส้ม กระสัง ส้มโอ รวมอยู่ในต้นเดียวที่คนนิยมเรียกว่า ต้นไม้แฟนซี ซึ่งก็เกิดมาจากเทคนิคการต่อกิ่งแบบเสียบยอดนี้เอง

และที่พิเศษไปกว่านั้น ยังมีเทคนิคการต่อกิ่งแบบสะพานเชื่อม ซึ่งเป็นวิธีที่เจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่านำมาใช้เพื่อช่วยซ่อมแซม รักษาชีวิตต้นไม้ในป่าเอาไว้เพื่อไม่ให้ยืนต้นตาย เพราะถูกพวกลักลอบตัดไม้เถื่อนใช้วิธีการโค่นต้นเพื่อตัดท่อน้ำเลี้ยงทำให้ต้นไม้ตาย ดังนั้นการต่อกิ่งจึงเป็นมากกว่าการขยายพันธุ์เหมือนชื่อเรื่องไงล่ะครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook