สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

บ่อเลี้ยงปลา ความใส่ใจตั้งแต่เริ่มเพื่อผลผลิตชั้นเยี่ยม

บ่อเลี้ยงปลา คือปัจจัยพื้นฐานในการทำฟาร์มปลา ซึ่งมีผลต่อปริมาณและคุณภาพของผลผลิต โดยทั่วไปแล้วฟาร์มปลานั้นสามารถทำได้ตั้งแต่ฟาร์มขนาดเล็กไปจนถึงฟาร์มขนาดใหญ่ขึ้นอยู่กับทุนรอนและความมุ่งหวังในการทำฟาร์ม รวมไปถึงขนาดของพื้นที่และแหล่งชลประทานว่ามีเพียงพอต่อการเลี้ยงปลาแค่ไหน โดยการทำฟาร์มปลานั้นอาจจะทำแบบครบวงจรตั้งแต่การเพาะพันธุ์ไปจนถึงได้ผลผลิตพร้อมนำไปขายในตลาด หรือจะเป็นการทำฟาร์มที่ผลิตเพียงบางช่วงการเจริญพันธุ์ของปลา เช่นฟาร์มเพาะพันธุ์ปลา ฟาร์มอนุบาลปลา เป็นต้น

ก่อนที่จะทำบ่อเลี้ยงปลานั้น เราจะต้องเลือกทำเลที่เหมาะสมในการเลี้ยง อาจจะปรับปรุงทำเลที่เคยปลูกพืชแล้วได้ผลผลิตต่ำ ไม่คุ้มค่ามาแปรสภาพเป็นบ่อดินสำหรับเลี้ยงปลา แต่อย่างไรก็ตามก็ต้องเลือกพื้นที่ที่ดินดี เพราะธาตุหรือสารเจือปนต่างๆ ในดินย่อมส่งผลกระทบต่อการเลี้ยงปลาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดินที่เหมาะสำหรับการทำบ่อปลาคือดินที่มีเนื้อละเอียดอย่างดินเหนียว เพราะเมื่อดินแข็งตัวแล้วจะจับตัวกันแน่น ทำให้สามารถกักเก็บน้ำได้ดี ไม่มีการรั่วไหล แต่หากพื้นที่ที่เรจะทำบ่อนั้นเป็นดินร่วนควรต้องผสมปุ๋ยคอกจำนวนมากเพื่อประสานเนื้อดินไม่ให้รั่วซึมเยอะ และสิ่งสำคัญไม่ควรเลี้ยงปลาในดินที่เป็นกรด เพราะจะทำให้ได้ผลผลิตต่ำมาก

สิ่งที่สำคัญไม่แพ้ดิน ก็คือเรื่องของน้ำ เพราะปลาต้องอยู่และเจริญเติบโตในน้ำที่เพียงพอและมีคุณภาพ รวมไปถึงปริมาณปลาที่มากย่อมต้องการน้ำที่มากตามไปด้วย ตลอดจนการวางแผนระบบไหลเวียนและระบายน้ำอย่างเหมาะสม โดยปริมาณน้ำในบ่อเลี้ยงปลาแต่ละสายพันธุ์จะแตกต่างกันไป เช่น ปลากินพืชหรือแพลงก์ตอนเป็นอาหารจะใช้น้ำน้อยกว่าปลากินเนื้อ เป็นต้น โดยน้ำที่เรานำมาใส่ในบ่อสามารถนำมาได้จากแหล่งน้ำบนดิน เช่น น้ำคลอง หนอง แม่น้ำและระบบชลประทาน และน้ำจากใต้ดิน เช่นน้ำบาดาล นั่นเองครับ

บ่อปลา ยังสามารถแบ่งออกเป็น บ่อเพาะพันธุ์ปลา ที่มีไว้ให้พ่อแม่พันธุ์ใช้ในการผสมพันธุ์ และวางไข่ ซึ่งขนาดของบ่อจะต้องทำให้เหมาะสมกับสายพันธุ์ปลาแต่ละชนิด บ่อฟักไข่ปลา ที่นำไข่ปลามาเลี้ยงไว้จนฟักออกมาเป็นตัวอ่อน ส่วนบ่ออนุบาลปลาจะเป็นบ่อสำหรับเลี้ยงปลาลูกอ่อนเพื่อเน้นให้ปลามีอัตราการรอดสูง และเมื่อปลาเจริญเติบโตได้ระยะหนึ่งแล้ว จึงนำไปเลี้ยงในบ่อเลี้ยงปลาสำหรับปลาที่ทั่วไปที่จะเลี้ยงจนกว่าปลาโตเต็มที่พร้อมนำไปขายได้ โดยบ่อปลาแต่ละช่วงวัยนั้นจะมีขนาดและระดับการปล่อยน้ำและการสร่งสิ่งแวดล้อมในบ่อแตกต่างกันไป ซึ่งเพื่อนๆ เกษตรกรที่จะฟาร์มปลาควรจะต้องใส่ใจแยกบ่อให้เหมาะสมเพื่อให้ได้ผลผลิตสูงสุดครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook