พุทรา เป็นต้นไม้ประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่าของประเทศไทย ตามตำนานในพงศาวดารมีการจารึกไว้ว่าเมื่อครั้งสมเด็จพระนเรศวรมหาราชชนช้างกับพระมหาอุปราชาแม่ทัพพม่า ช้างทรงของพระนเรศวรถูกดันเสียหลักถอยหลังไปติดโคนต้นพุทรา แต่ได้ใช้เท้าหลังยันโคนต้นพุทราต้านทานเอาไว้ได้ และได้สร้างโอกาสทำให้สมเด็จพระนเรศวรใช้พระแสงของ้าวฟันคอพระมหาอุปราชาจนชนะศึก ต่อมาสมเด็จพระนเรศวรจึงทรงโปรดให้ปลูกต้นพุทราขึ้นรอบพระราชฐาน ด้วยทรงเห็นว่าต้นพุทรานั้นมีคุณค่าช่วยรักษาชีวิตรักษาบ้านเมืองเอาไว้ ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้มีการปลูกต้นพุทราเพิ่มขึ้นอีกมากมายในบริเวณนั้น เพราะเป็นโบราณสถานสำคัญ ในปัจจุบันจึงมีต้นพุทราขึ้นเต็มอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา นับได้ถึง 785 ต้น และมีอายุถึง130 ปี
พุทรา เป็นไม้ผลยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นสูง 5-10 เมตร แตกกิ่งเป็นพุ่มใหญ่ปลูกได้ทุกพื้นที่และทุกฤดูสายพันธุ์พื้นเมืองในไทยนิยมเรียกว่าพุทราป่า ซึ่งขึ้นจากเมล็ดจึงกลายพันธุ์กันไปมากมาย ไม่มีพันธุ์ที่แน่นอน ส่วนใหญ่ผลสดจะมีรสชาติฝาดนำอมหวานหรืออมเปรี้ยวบ้าง คนจึงนิยมนำผลมาแปรรูปเป็นพุทราเชื่อม พุทรากวนหรือหยีเพื่อถนอมอาหารเก็บไว้ทาน จนกระทั่งเมื่อราวๆ 20 ปีที่ผ่านมาเริ่มมีการนำเอาพุทราสายพันธุ์ต่างประเทศจากไต้หวันและอินเดียเข้ามาทดลองปลูกในไทย เพราะมีรสชาติหวานไม่ฝาดและผลมีขนาดใหญ่ ซึ่งเกษตรกรจะนิยมพันธุ์ไต้หวันกันมากเพราะติดตลาดกว่า เช่น พันธุ์ฮันนี่ พันธุ์มิ่งเฉา พันธุ์กานเจ๋อจ่าว หรือ พันธุ์ซุปเปอร์จัมโบ้ เป็นต้น
แต่พุทรา ที่โด่งดังและน่าทึ่งที่สุด คือพุทราพันธุ์”นมสด” ซึ่งถูกพัฒนาสายพันธุ์ขึ้นมาโดยเกษตรกรไทยเป็นการนำพุทราพันธุ์ฮันนี่ไต้หวัน มาผสมกับพุทราพันธุ์ดกอินเดียและเสียบยอดบนต้นตอพุทราพันธุ์พื้นเมืองของไทย ใช้เวลาพัฒนาอยู่หลายปีจนได้พันธุ์พุทราที่หวานกรอบอร่อย หอมกลิ่นนมสดเป็นเอกลักษณ์ และมีผลใหญ่คล้ายผลแอปเปิ้ล นอกจากนี้ยังใช้เทคนิคพิเศษในการปลูกด้วย“ปุ๋ยนมสด”โดยการนำจุลินทรีย์ มาผสมกับน้ำนมโคหมักทิ้งเอาไว้เพื่อเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ เมื่อต้นพุทราเริ่มให้ผล จึงใช้นมหมักผสมกับน้ำตามอัตราส่วนฉีดเข้าใต้ดินห่างโคนต้น 30 เซนติเมตร ในทุกๆ 10 วันจนกว่าจะเก็บเกี่ยวผลผลิต ผลพุทราจึงมีขนาดสม่ำเสมอ หวานกรอบหอมกลิ่นน้ำนม เป็นที่มาของชื่อ“พุทรานมสด” ซึ่งเป็นที่โด่งดังไปในหลายประเทศ
พุทรานม ปลูกครั้งเดียว แต่เก็บเกี่ยวได้นานมากกว่า 10 ปี มีระยะเก็บเกี่ยว 8 เดือนหลังจากเริ่มปลูกหรือแต่งกิ่งทำสาว จึงสามารถวางแผนช่วงเวลาเก็บเกี่ยวได้ พุทรานมสด ชอบดินที่ร่วนซุย อุ้มน้ำได้ดี ชอบแสงแดด และทนทานต่อสภาพอากาศได้ดี ในปัจจุบันต้นพันธุ์พุทรานมสดแบบเสียบยอดมีจำหน่ายอยู่ทั่วไปตามไร่ต่างๆ โดยเฉพาะในแหล่งปลูกใหญ่อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา
