สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

ฟางข้าว กับวิธีรักษาฟางข้าวเป็นอาหารวัวกระบือ

ฟางข้าวคือผลผลิตจากกรรมวิธีการผลิตข้าวต่างๆ ที่ได้มาจากในนา หลายๆ คนคงรู้กันดีว่าฟางข้าวมีลักษณะเป็นเช่นไรแต่ก็อาจยังไม่รู้ว่าฟางข้าวนั้นมีประโยชน์อย่างมากมายมหาศาล โดยฟางข้าวนั้นสามารถนำมาใช้หมักทำปุ๋ยเป็นอาหารพืชได้ ทั้งยังใช้เป็นที่ปกคลุมดินเพื่อให้ร่มเงาแก่เมล็ดพืชที่ได้เพาะปลูกไว้และสามารถใช้เป็นวัสดุในการเพาะเห็ดฟางได้ นอกจากนี้ยังใช้ประโยชน์จากฟางข้าวสำหรับในครัวเรือนไม่ว่าจะใช้เป็นเชื้อเพลิงหรือใช้มุงหลังคา รวมทั้งใช้เป็นที่ผูกแทนเชือกและที่สำคัญฟางข้าวยังใช้ในการเลี้ยงสัตว์เป็นอาหารสำหรับโคกระบือได้อีกด้วย

ฟางข้าวสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภทซึ่งแบ่งจากกรรมวิธีที่ใช้ในการเกี่ยวข้าว อย่างแรกคือฟางข้าวจากการเก็บเกี่ยวด้วยมือและนวดด้วยมือ ส่วนอีกประเภทนั้นคือการเก็บเกี่ยวฟางข้าวด้วยมือแต่จะนวดฟางข้าวด้วยรถซึ่งใช้กรรมวิธีการเก็บเกี่ยวฟางข้าวด้วยแรงงานคนและนำเอาฟางข้าวที่ได้นั้นมาเข้าเครื่องเพื่อนวดข้าวแยกเมล็ดออกจากตัวข้าวทำให้ได้ฟางข้าวออกมาจากเครื่องดังกล่าว ส่วนประเภทที่ 3 นั้นคือฟางข้าวจากรถอัดฟางข้าวเป็นฟางข้าวที่ได้จากการเก็บเกี่ยวรวมทั้งการอัดฟางข้าวด้วยรถอัดฟางข้าวครับ

ส่วนการเก็บรักษาฟางข้าวเพื่อนำไปเป็นอาหารเลี้ยงโคกระบือนั้นสามารถทำได้ 4 วิธีครับ วิธีแรกคือการเก็บรักษาฟางข้าวด้วยวิธีทางกายภาพโดยใช้วิธีการสับหรือหั่นฟางข้าวใส่ในภาชนะแล้วแช่น้ำเพื่อลดความแข็งของฟางข้าวทำให้ฟางข้าวนุ่มลง วิธีที่ 2 คือวิธีการทางเคมีคือการรักษาฟางข้าวด้วยการใช้สารเคมีไม่ว่าจะเป็นการหมักฟางข้าวด้วยยูเรียหรือหรือการย่อยด้วยกรดบางชนิดแต่วิธีนี้ไม่ขอแนะนำครับเพราะอาจทำให้เป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงได้หากใช้ในปริมาณที่มากจนเกินไป วิธีที่ 3 คือวิธีการทางกายภาพและเคมีโดยเก็บรักษาฟางข้าวทั้ง 2 วิธีไม่ว่าจะเป็นการหั่นหรือสับเก็บไว้ในภาชนะที่หมักด้วยยูเรียหรือด้วยกรดก็ตามแต่ครับ ส่วนวิธีที่ 4 คือวิธีการทางชีวภาพเป็นวิธีที่สามารถรักษาฟางข้าวได้ด้วยการใช้จุลินทรีย์ซึ่งเป็นสารที่ได้จากธรรมชาติในการหมักฟางข้าวเพื่อเก็บรักษาฟางข้าวให้ใช้เป็นอาหารโคกระบือได้ในระยะเวลาที่นานขึ้น เก็บฟางข้าวไว้ในที่โล่งซึ่งกองไว้เป็นเนินภูเขาหรือจะเก็บไว้ภายในอาคารเพื่อใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตรต่อไป เพราะฟางข้าวถือเป็นวัสดุเหลือจากการเกษตรที่มีต้นทุนไม่มาก หากเรารู้จักวิธีรักษาและนำมาใช้ประโยชน์ในฟาร์มของเราอย่างเต็มที่ ก็จะช่วยลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นได้เยอะเลยครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook