สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

มะกอกน้ำ หนึ่งในผลไม้แช่อิ่มสุดปัง

มะกอกน้ำ คือต้นมะกอกสายพันธุ์หนึ่งที่พบได้ทั่วไปในประเทศไทย นอกเหนือจาก มะกอกป่า และมะกอกฝรั่ง บ้านเรานิยมนำผลมะกอกน้ำมาจิ้มกินกับน้ำปลาหวาน แช่อิ่ม หรือดองเกลือ เก็บไว้กินเล่นเป็นของว่าง โดยมีตำนานเล่าสืบต่อกันมาว่าในประเทศไทย ตั้งแต่สมัยอยุธยา มีต้นมะกอกน้ำที่ขึ้นเองตามธรรมชาติเรียงรายอยู่ตามพื้นที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา และยิ่งพบมากในพื้นที่บริเวณที่ใกล้เคียงกับปากแม่น้ำ ในสมัยก่อนบริเวณนี้จึงมีชื่อเรียกว่าบางมะกอก ชาวต่างชาติที่เข้ามาค้าขายกับอยุธยาผ่านทางเรือจะต้องเดินทางผ่านเส้นทางนี้เป็นประจำ ซึ่งถือว่าเป็นหน้าด่านสำคัญของกรุงเทพมหานครในยุคต่อมา ซึ่งชาวต่างชาติได้เรียกชื่อของพื้นที่แถบนี้เพี้ยนจาก บางมะกอก เป็น Bangkok จนติดปาก บางกอก จึงได้กลายมาเป็นชื่อสากลของกรุงเทพฯ ตราบจนถึงทุกวันนี้

ในปัจจุบันยังคงมีแขวงบางปะกอก อยู่ในเขตกรุงเทพฯ แต่ที่หายไปคือ ต้นมะกอกน้ำ ที่แทบจะไม่เหลือให้เห็นกันอีกแล้ว เพราะความเจริญของเมือง รวมไปถึงมะกอกน้ำ ในพื้นที่ต่างๆทั่วประเทศไทยด้วยเช่นกัน จากอดีตที่เคยมีมากมายตามธรรมชาติ กระจายอยู่ทั่วไปตามริมแม่น้ำลำคลองต่างๆ แต่ในตอนนี้ก็ลดจำนวนลงไปมากจนหาได้ยาก ที่พอจะมีต้นมะกอกน้ำเหลือให้เห็นมากหน่อยก็จะเป็นสวนที่ปลูกมะกอกน้ำในเชิงการค้า ส่งขายให้แก่โรงงานทำผลไม้ดองเพื่อแปรรูป ส่งต่อให้แก่ร้านค้าส่งที่อยู่ในตลาดใหญ่ๆ ให้คนขายผลไม้ดอง ซื้อไปขายต่อเป็นอาหารว่าง ทานเล่น ที่นิยมกินกันมาตั้งแต่ในอดีต

ในปัจจุบันเกษตรกรผู้ปลูกมะกอกน้ำเชิงการค้า ก็เริ่มลดน้อยลงด้วยเช่นกัน เพราะช่วงเวลาที่ผ่านมา เพื่อนเกษตรกรหันไปปลูกพืชผลชนิดอื่น ที่มองว่าทำรายได้ดีกว่าการปลูกต้นมะกอกน้ำ ทำให้ตอนนี้แหล่งเพาะปลูกมะกอกน้ำเชิงการค้ามากที่สุด จะเหลืออยู่แค่ในเขตจังหวัดสุพรรณบุรี และในบางจังหวัดที่ใกล้เคียงเท่านั้น ในขณะที่ความต้องการของตลาดนั้นยังคงมีอยู่อย่างต่อเนื่องคงที่ และล่าสุดในตอนนี้ปริมาณความต้องการผลมะกอกน้ำ กำลังมีแนวโน้มที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างน่าสนใจ สืบเนื่องมาจากเทคโนโลยีการแปรรูปอาหารในปัจจุบัน ที่ก้าวหน้าและมีมาตรฐานสูงขึ้น ทำให้ผลผลิตมีคุณภาพดี ดูทันสมัย สะอาด และ ถูกหลักอนามัย ทำให้มะกอกน้ำแช่อิ่มจากสุพรรณบุรี ได้ถูกปรับรูปโฉมให้ทันสมัย จนสะอาดตาดูน่ากินและสามารถยกระดับขึ้นไปขายอยู่ในร้านสะดวกซื้อ ที่มีสาขากระจายอยู่ทั่วประเทศ อวดโฉมให้แก่คนรุ่นใหม่ที่อาจไม่เคยรู้จัก หรือไม่เคยได้กินมะกอกน้ำแช่อิ่มมาก่อน ได้มีโอกาสทดลองกินกันอย่างทั่วถึง จนทำให้ในตอนนี้ความนิยมเริ่มกลับมาสูงขึ้นและทำให้ผู้ผลิตเริ่มจัดหาวัตถุดิบผลมะกอกน้ำได้ยากลำบากขึ้นทุกทีและมีโอกาสที่จะขาดแคลน ซึ่งถือเป็นจุดเปลี่ยนที่น่าสนใจ สำหรับเพื่อนๆ เกษตรกรที่นิยมปลูกพืชผลที่หายากหรือเริ่มขาดแคลน เพราะมีความต้องการที่ชัดเจน นอกจากนี้การปลูกมะกอกน้ำ ก็ไม่ใช้เรื่องยากเย็นเพราะเป็นพืชท้องถิ่นที่ขึ้นได้โดยทั่วไป ในสภาพดินฟ้าอากาศของประเทศไทยอยู่แล้ว  ลองศึกษาลึกๆ อีกนิดและลองนำมาปลูกกันก็ไม่เสียหายนะครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook