สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

หนอนแดง อาหารสัตว์น้ำโปรตีนสูง

หนอนแดง เป็นหนอนที่มีสีแดงตามชื่อ ภาษาอังกฤษเรียกว่า Blood worm เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง อาศัยอยู่ในใต้แหล่งน้ำบริเวณผิวดินก้นบ่อ มีตัวอ่อนคล้ายยุงเพราะอยู่ในวงศ์เดียวกันมีชื่อว่า “ริ้น” แต่ขาของริ้นจะยาวโปร่งกว่าขายุงอย่างเห็นได้ชัด และไม่กัดกินเลือดคนเหมือนยุง เมื่อวางไข่แล้วจะฟักออกมาเป็นหนอนแดงที่มีความยาวประมาณ 0.3-1.8 เซนติเมตร มีตาสีดำ ใช้ขนบางๆ รวบอาหารกิน มีกรามบดที่แข็งแรงบดอาหารประเภทอินทรียวัตถุในน้ำที่ย่อยสลายได้ แล้วกลืนเข้าไปไว้ที่ส่วนอกของลำตัว ทำให้หน้าอกบวมเป่งขึ้นทันทีเมื่อกินอาหารเข้าไปแล้ว

หนอนแดง เป็นอาหารของที่มีคุณภาพสูงสำหรับสัตว์น้ำเศรษฐกิจ ทั้งกุ้งขาว กุ้งกุลา และปลาสวยงาม ที่เป็นประโยชน์และให้พลังงานสูงกว่าอาหารสังเคราะห์ เพราะหนอนแดงยังช่วยทำให้น้ำที่เลี้ยงสัตว์น้ำไม่เน่าเสีย แม้ว่าการหาหนอนแดงนั้นจะทำได้ไม่ยาก เพียงนำกระชอนหรือสวิงตาถี่ไปกวาดบริเวณที่มีหนอนแดงก็จะได้หนอนแดงมาใช้ประโยชน์ แต่ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ ทั้งโซนเอเชียและสหรัฐอเมริกา เนื่องจากแหล่งธรรมชาตินั้นผลิตได้ไม่เพียงพอต่อความต้องการ จึงได้เกิดการเลี้ยงหนอนแดงเพื่อการค้าเกิดขึ้นโดยการเลียนแบบธรรมชาติระบบนิเวศของหนอนแดงนั่นเองครับ

ก่อนที่จะทำการเพาะลี้ยงหนอนแดงเราต้องเข้าใจว่า การในบ่อเลี้ยงต้องเตรียมอาหารที่สมบูรณ์ มีอินทรียวัตถุที่ย่อยสลายแล้ว ส่งกลิ่นเชิญชวนให้ริ้นมาอาศัย และกระตุ้นการสร้างปลอกให้แก่ตัวหนอนแดงอีกด้วย ส่วนการกระตุ้นการวางไข่ของริ้น เราต้องมีการสร้างที่กันลมเพราะริ้นจะวางไข่ในที่ปลอดลมพัด และต้องกันไม่ให้ลูกสัตว์น้ำหรือครึ่งบกครึ่งน้ำเข้ามาในบ่อได้ รวมไปถึงการสร้างระบบน้ำไหลเวียนและการไม่เลี้ยงจนหนาแน่นเกินไป

การเตรียมบ่อเลี้ยงหนอนแดงให้ใช้บ่อซีเมนต์ และนำแผ่นไม้หรือสังกะสีบังลมทางด้านทิศเหนือของบ่อมีความสูงจากพื้น 1-2 เมตร แต่ถ้าต้องการได้ผลผลิตสูง ควรปลูกเป็นต้นกระถิน ต้นเข็ม เพื่อบังลมเพราะเป็นธรรมชาติมากกว่า แล้วทำการล้างบ่อและตากให้แห้ง แล้วเตรียมน้ำที่มีความเป็นกรด-ด่าง 6.5-8.5 หากค่าต่ำกว่านี้ให้ปรับโดยใช้ปูนขาว ส่วนของอาหารในการเลี้ยงนั้น ให้ใช้ กากถั่วลิสง ปลาป่น รำละเอียด มาผสมในอัตราที่เท่ากัน มาเติมในบ่อน้ำที่ปล่อยน้ำเข้าไปที่ความสูงประมาณ 5-10 เซนติเมตร แล้วหมักอาหารทิ้งไว้ประมาณ 2-3 วัน ให้เกิดกลิ่นเน่าเสียเพื่อล่อริ้นมาวางไข่ แล้วค่อยเติมน้ำเพิ่มลงในบ่ออีก 15 เซนติเมตร ให้เหมาะสมต่อการฟักหนอนแดง ไม่เกิน 1 สัปดาห์ก็เริ่มเก็บเกี่ยวหนอนแดงมาขายกันได้ และสามารถเก็บซ้ำได้ทุกวันต่อเนื่องประมาณ 20 วัน แล้วทำการล้างบ่อ ตากบ่อ แล้วผลิตรุ่นใหม่ต่อไปครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook