สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

โคนม เลี้ยงคน

เกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมในปัจจุบัน ถือได้ว่าเป็นอาชีพที่มีความมั่นคงสูงขึ้น หากเทียบกับในอดีต เพราะนมโคและสินค้าแปรรูปจากนมโคกลายเป็นสิ่งจำเป็นในชีวิตประจำวัน และมีความต้องการเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เชื่อว่าเพื่อนๆ เกษตรกรหลายคนที่เพาะปลูกพืชผลอยู่ เมื่อต้องเจอกับปัญหาราคาพืชผลตกต่ำ หรือปัญหาภัยแล้งซ้ำซาก บางครั้งอาจเคยมีความคิด อยากที่จะเปลี่ยนแนวทางไปสู่การเลี้ยงสัตว์ชนิดต่างๆ แทน ซึ่งหนึ่งในนั้นก็มักจะต้องมี โคนม รวมอยู่ด้วย

เกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมทุกวันนี้ส่วนใหญ่มีรายได้ที่สูง แต่คนที่ไม่เคยเลี้ยงสัตว์มาก่อนจะมองแต่ความสำเร็จอย่างเดียวหรือคิดว่าง่ายก็ไม่ถูกต้องเลยทีเดียวนะครับ เพราะเบื้องหลังความสำเร็จที่เห็นกันนั้น เพื่อนๆเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมทุกคน ต่างก็เคยผ่านประสบการณ์ท้าทายมาแทบทั้งนั้น หลายคนเคยขาดทุนมาก่อน จากการลองผิดลองถูก หรือต้องผ่านปัญหา อุปสรรค และ ความเสี่ยงมากมาย กว่าจะได้เรียนรู้จนเกิดความเชี่ยวชาญ และเกิดความมั่นคงในอาชีพได้ ก็ต้องใช้เวลานาน และจำเป็นต้องอาศัยการรวมกลุ่มของผู้เลี้ยงในแต่ละท้องถิ่น เพื่อช่วยเหลือ แลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์กัน

สำหรับเพื่อนๆ เกษตรกร ที่สนใจการเลี้ยงโคนมจริงๆ สิ่งแรกที่ต้องรู้ คือเรื่องของสถานที่เลี้ยงโคนม ซึ่งควรจะต้องอยู่ใกล้กับศูนย์รวบรวมน้ำนมดิบ ที่กระจายอยู่ทั่วไปตามอำเภอในจังหวัดต่างๆ หรือ ให้ดูง่ายๆ คือในละแวกหมู่บ้านใกล้เคียง กับพื้นที่เลี้ยงโคนมที่เราคิดเอาไว้ มีกลุ่มเกษตรกรที่เลี้ยงโคนมอยู่แล้วบ้างหรือไม่ ถ้าไม่มีเลยก็ไม่ควรเลี้ยง นอกจากนี้ สถานที่เลี้ยงจะต้องได้รับความยินยอมจากคนในท้องถิ่นเสียก่อน จึงจะไปขออนุญาตกับปศุสัตว์อำเภอได้ เพราะเคยมีผู้ที่ไม่ทำตามขั้นตอน ลงทุนเลี้ยงไป 5 แสนบาทแต่ไม่กี่เดือนต้องเลิกเพราะถูกเพื่อนบ้านในละแวกนั้นร้องเรียนและไม่มีใบอนุญาต เป็นต้น

ต่อมาเป็นเรื่องเงินทุนเพราะการเลี้ยงโคนม ระยะแรกจะต้องใช้เงินทุนสูงเป็นค่าแม่พันธุ์ เช่น โคนมสาวอายุ 18 เดือน พร้อมรีดนมราคาเกิน 50,000 บาทต่อตัว โดยเฉลี่ยโคนม 1 ตัว ให้นม 15 กิโลกรัมต่อวัน ราคารับซื้อนมดิบเฉลี่ย 18 บาทต่อกิโลกรัม โคนม 1 ตัว มีรายได้ 270 บาทต่อวัน นอกจากนี้ก็มีค่าก่อสร้างโรงเรือน ค่าอุปกรณ์ต่างๆ และที่จำเป็นที่ต้องมี คือ พื้นที่ปลูกพืชอาหารสัตว์ เช่น หญ้าขน เป็นของตัวเอง เพราะการซื้ออาหารสำเร็จรูป หรือการซื้อพืชอาหารสัตว์จะทำให้ไม่คุ้มทุน

เมื่อมีความพร้อมเรื่องสถานที่และเงินลงทุน สิ่งต่อไปที่ต้องมีคือความรู้เข้าใจและความเมตตา ซึ่งเป็นคุณสมบัติของผู้เลี้ยงสัตว์ทุกคนที่ประสบความสำเร็จได้ เพราะสัตว์มีจิตใจและรับรู้ได้ เราต้องรู้เข้าใจนิสัยและธรรมชาติของสัตว์ เราต้องมีความเมตตาในการดูแลเอาใจใส่ เพื่อช่วยลดความเครียดให้สัตว์ เพราะเมื่อเกิดความเครียดจากการถูกเร่งผลผลิต คือตัวการสำคัญที่ทำให้สัตว์อ่อนแอ ติดโรคระบาดได้ง่าย ถ้ารุนแรงถึงขั้นล้มตายลงมากๆ นั้นคือสาเหตุสำคัญของการขาดทุน ถึงขั้นต้องเลิกกิจการกันเลยนะครับ ซึ่งความรู้เหล่านี้เราศึกษาได้ด้วยการเข้าร่วมกลุ่มผู้เลี้ยงโคนม ซึ่งทุกคนมีความรู้และประสบการณ์ให้เราตักตวงเหลือเฟือ

หากเพื่อน ๆ เกษตรกรสนใจจะเลี้ยงโคนมแล้วล่ะก็ สิ่งสำคัญที่สุดคือศึกษาอย่างจริงจังครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook