สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

ไรโซเบียม แบคทีเรียที่มีประโยชน์ต่อพืช

หากพูดถึงการเพาะปลูกพันธุ์พืชต่างๆ เพื่อให้ได้ผลผลิตคุณภาพดีสวยงามเป็นที่ต้องการในท้องตลาดแล้ว การบำรุงต้นพืชในสวนไร่ปลายนา จึงนับว่าเป็นสิ่งที่สำคัญ เพื่อให้พืชที่ปลูกสามารถมีผลิตผลได้ตามความต้องการของเกษตรกร การใช้ปุ๋ยบำรุงพืช ไม่ว่าจะเป็นปุ๋ยคอก ปุ๋ยชีวภาพ หรือปุ๋ยเคมี เพื่อกระตุ้นให้พืชสามารถผลิตผลผลิตได้มากขึ้น นับว่าเป็นตัวช่วยของเกษตรกรอีกทางหนึ่งเลยล่ะครับ แต่หากใครคำนึงถึงสารเคมีในการเพาะปลูกพันธุ์พืชแล้วก็จะเห็นได้ว่า พืชผักปลอดสารพิษที่นำไปขายในท้องตลาดหรือผักอินทรีย์จะให้ราคาดีกว่า และเป็นที่ต้องการของท้องตลาดเป็นอย่างมาก จึงมีการคิดค้นสูตรผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักชีวภาพต่างๆ เพื่อให้อาหารพืชอย่างเป็นธรรมชาติ โดยปราศจากการใช้สารเคมีต่างๆ เพื่อกระตุ้นให้พืชออกผลผลิต ป้องกันการเกิดสารเคมีตกค้างในพืชผล รวมทั้งดิน เพราะเมื่อสะสมสารเคมีในดินเป็นจำนวนมากก็อาจทำให้ดินที่เคยอุดมสมบูรณ์ กลายเป็นดินทีขาดแร่ธาตุอาหารจนไม่สามารถปลูกพืชได้อีก

โรโซเบียม เป็นแบคทีเรียที่มีประโยชน์ต่อพืชเป็นอย่างมาก เพราะสามารถนำโรโซเบียมมาใช้เป็นส่วนผสมของปุ๋ยชีวภาพ เพื่อเพิ่มผลผลิตให้กับพืช ทำให้พืชสามารถสร้างสารอาหารได้ดีและเจริญเติบโตได้ดีด้วยครับ โดยโรโซเบียมจะอาศัยอยู่ในปมรากถั่ว เพื่อทำหน้าที่ตรึงไนโตรเจนไว้ในราก ช่วยสร้างอาหารให้พืชตระกูลถั่วและดินได้ โดยเพื่อนๆเกษตรกรมักจะปลูกถั่วเหลือง ถั่วเขียวสลับกับการปลูกข้าวในแปลงนา ก็เพื่อที่จะเพิ่มแร่ธาตุให้กับดินทำให้ได้ผลผลิตข้าวที่มีสารอาหารและมีผลผลิตดีขึ้น

โดยเชื้อแบคทีเรียชนิดนี้จะเข้าสู่รากปมของถั่วได้ 2 วิธี วิธีแรก โรโซเบียมจะมีสารที่สามารถทำให้บริเวณรากของถั่วยอมรับเชื้อแบคทีเรียให้สามารถเข้าไปอยู่อาศัยในรากได้ ทำให้บริเวณรากดังกล่าวมีลักษณะเป็นปมสีแดง ส่วนอีกวิธีหนึ่งคือ โรโซเบียมจะค่อยๆเข้าไปในรากของต้นถั่วที่มีรอยแตกอยู่แล้ว เพื่อตรึงไนโนเจนไว้เป็นอาหารของพืช ทำให้ในปัจจุบันมีการนำโรโซเบียมมาใช้เป็นส่วนผสมของปุ๋ยชีวภาพ วางจำหน่ายกันในท้องตลาดซึ่งเหมาะสำหรับการปลูกพืชตระกูลถั่วต่างๆ และเหมาะสำหรับการปลูกพืชถั่วไว้เพื่อไถกลบเป็นอาหารของดิน ก่อนที่จะปลูกพืชชนิดอื่น โดยวิธีใช้ปุ๋ยชีวภาพโรโซเบียม เพื่อเพิ่มผลผลิตให้กับพืชถั่วที่ปลูกดังกล่าวก็เพียงแค่นำปุ๋ยมามาผสมกับเมล็ดถั่วที่ปลูกในปริมาณเท่าๆ กัน จากนั้นก็พรมน้ำให้ถั่วคลุกเคล้าให้ปุ๋ยชีวภาพโรโซเบียมเกาะบริเวณเมล็ดถั่วทุกเมล็ด แล้วนำไปหว่านปลูกในแปลง หรือ ในถุงเพาะชำได้เลยครับ เมื่อต้นถั่วเจริญเติบโตขึ้นก็จะมีโรโซเบียมอยู่ในรากถั่ว ทำให้ถั่วได้ผลผลิตงาม ทั้งยังช่วยเพิ่มสารอาหารในเมล็ดถั่วให้มีโปรตีนมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม แต่ทั้งนี้เพื่อนๆก็ควรเลือกซื้อปุ๋ยชีวภาพที่มีเชื้อโรโซเบียมแต่ล่ะชนิดให้เหมาะกับพืชถั่วแต่ล่ะชนิดด้วยนะครับ เพื่อทำให้ถั่วได้รับแบคทีเรียโรโซเบียมไว้ช่วยผลิตสารอาหารต่างๆได้อย่างเต็มที่ ช่วยให้ได้ผลผลิตงามอีกด้วยครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook