ปลาสวายปลาเศรษฐกิจไทยที่มีการเลี้ยงอย่างแพร่หลายในประเทศไทยในปัจจุบัน โดยแต่เดิมนั้นปลาสวายเป็นปลาที่มีอยู่ในประเทศลาว เวียดนามและค่อย ๆ มีการนำมาเลี้ยงในประเทศไทย และประเทศอินโดนีเซีย เมื่อก่อนมีการเลี้ยงปลาสวายแบบปล่อยให้ผสมพันธุ์ด้วยวิธีทางธรรมชาติ ทำให้ปลาสวายขายได้ทั้งในและต่างประเทศ ไม่ว่าจะเป็นการบริโภคเป็นอาหาร หรือการนำไปเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม จนมีการคิดค้นวิธีการขยายพันธุ์ปลาสวายด้วยวิธีที่ง่ายและเพิ่มพันธุ์ปลาได้เยอะขึ้น โดยใช้วิธีการผสมเทียมในการขยายพันธุ์ปลาทำให้มีพันธุ์ปลาสวายมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัดเลย แต่ถึงอย่างไรแล้วก็ยังคงมีการเพาะพันธุ์ปลาสวายกันไม่มากเท่าไหร่แม้ว่าปลาสวายจะเป็นปลาเศรษฐกิจของประเทศไทยก็ตาม
ปลาสวายมีลักษณะลำตัวเป็นสีเทาปนน้ำเงิน ลำตัวเรียวยาว เป็นปลาตระกูลเดียวกับปลาบึก แต่ตัวเล็กกว่าปลาบึก ตัวเมียสังเกตได้ในช่วงผสมพันธุ์จะมีหน้าท้องที่พองกว่าตัวผู้และมีอวัยวะเพศบวมแดงใหญ่ ต่างกับตัวผู้ที่มีอวัยวะเพศแคบกว่า ปลาสวายจะผสมพันธุ์ในช่วงเดือนกรกฎาคม แต่ในการเพาะเลี้ยงปลาสวายจะนิยมเลี้ยงกันในเดือนเมษายนครับ
วิธีการเลี้ยงก็เริ่มจากการเตรียมบ่อหากใช้เป็นบ่อดิน ให้นำปุ๋ยคอกและปูนขาวใส่ลงไปในบ่อและเติมน้ำประมาณ 20-30 เซนติเมตรทิ้งไว้ประมาณ 1 อาทิตย์ และอย่าลืมทำความสะอาดบ่อก่อนเทปูนขาวและปุ๋ยคอกลงไปด้วยนะครับ เพื่อไม่ให้มีศัตรูปลาหรือแมลงที่จะมาทำร้ายลูกปลาได้ จากนั้นก็ให้ถ่ายน้ำออกและเพิ่มน้ำใหม่ลงไปประมาณ 70-100 เซนติเมตร จากนั้นก็สามารถปล่อยลูกปลาเพื่ออนุบาล โดยในขณะที่ปล่อยนั้นให้ค่อยๆปล่อยน้ำลงไปในบ่อในปริมาณดังกล่าว เพื่อให้ลูกปลาว่ายได้ทั่วบ่อก็ได้ครับ ทั้งนี้ก่อนจะปล่อยลูกปลาลงบ่อควรกำจัดมวนกรรเชียงที่อยู่ในบ่อโดยวิธีการใส่น้ำมันโซลา 1 แกลลอน จากนั้นเมื่อเห็นคาบน้ำมันแล้วก็ค่อยหว่านรำลงไปให้ทั่วทั้งบ่อ ก่อนที่จะใช้สวิงหรือผ้าขาวตักออก เพียงเท่านี้ก็ได้บ่อเลี้ยงปลาที่เหมาะสำหรับเพาะพันธุ์ปลาแล้วล่ะครับ
ระยะแรกเราจะเริ่มจากการให้อาหารลูกปลาด้วยไข่แดงบดละเอียดรวมทั้งไรแดงหว่านกระจายให้ทั่วบ่อเพื่อให้ลูกปลาได้รับอาหารอย่างทั่วถึง โดยให้ในปริมาณที่ไม่เยอะจนเกินไป ควรให้ทุก 2 ชั่วโมงในช่วงแรก จากนั้นเมื่อเมื่อครบ 7 วันให้เริ่มสังเกตว่าลูกปลาว่ายขึ้นสู่ผิวน้ำบ้างแล้วหรือยัง หากเริ่มเห็นลูกปลาว่ายอยู่บนผิวน้ำแล้วก็สามารถให้อาหารเป็นปลาบดและงดการให้ไรแดงได้เลยครับ เพราะปลาบดมีสารอาหารที่จำเป็นต่อลูกปลาเพียงพอแล้ว เพียงเท่านี้ก็สามารถรอเวลาเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เลยครับ
