ส้มเขียวหวาน เป็นส้มที่มีรสชาติหอมหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อยทำให้เป็นที่นิยมในการบริโภคทั้งในไทยและต่างประเทศเพราะเป็นส้มที่ให้รสชาติดีไม่ฝาดหรือเปรี้ยวจนเกินไป ว่ากันว่าส้มเขียวหวานนั้นเกิดจากการกลายพันธุ์ของส้มแก้ว ที่เมื่อสุกจัดแล้วมีเปลือกสีเขียว แต่เนื้อผลกลับมีรสหวาน จึงเป็นที่มาของชื่อ “ส้มเขียวหวาน” เหตุผลที่ได้รับความนิยมในประเทศไทยแพร่หลาย นอกจากเรื่องของรสชาตและคุณประโยชน์แล้ว อาจจะเป็นด้วยราคาของส้มเขียวหวานนั้นโดยเฉลี่ยไม่สูงมากจนเกินไป จึงทำให้สามารถซื้อหามารับประทานกันได้ไม่ยากครับ
ส้มเขียวหวานที่มีชื่อเสียงโด่งดังมากที่สุด คือ ส้มเขียวหวานบางมด ที่ปลูกในจังหวัดธนบุรี เพราะให้ส้มเขียวหวานลูกปานกลาง รสชาติหวานอมเปรี้ยว มีกลิ่นหอม เป็นที่นิยม ส่วนส้มอีกสายพันธุ์ที่นิยมในไทยเหมือนกันคือ ส้มโชกุนที่นิยมปลูกในภาคใต้ของไทย มีรสชาติหอมหวานอมเปรี้ยวแต่จะติดลูกยากกว่าส้มเขียวหวาน จุดที่น่าสังเกตก็คือส้มเขียวหวานที่ปลูกในที่ราบลุ่มจะมีทรงพุ่มกว่าปลูกในพื้นที่ดอน ผลส้มมีสีเขียวปนส้ม แต่ถ้าปลูกในภาคเหนือจะมีผลสีส้มมากกว่าครับ
ต้นส้มเขียวหวานเป็นพืชที่ชอบอากาศแบบกึ่งร้อนและสามารถปรับตัวได้ดีในเขตร้อน และยังเติบโตได้ดีในดินหลายประเภท ขอเพียงให้มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอันใช้ได้ครับ ดินที่เหมาะสมควนเป้นดินที่อุ้มน้ำได้ดี โปร่ง มีออกซิเจนเพียงพอ ควบคุมน้ำใต้ดินให้พอเหมาะ ซึ่งจะส่งผลต่อคุณภาพของส้มเขียวหวานเป็นอย่างมาก นอกจากนั้นเรื่องของน้ำและคุณภาพน้ำก็มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน เพราะมีหน้าที่ส่งธาตุอาหารในดินไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของต้น และยังเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการสังเคราะห์แสงอีกด้วย
การทำสวนส้มเขียวหวาน ซึ่งเป็นพืชผลที่มีอายุหลายปีนั้น เพื่อนๆ เกษตรกรควรให้ความสำคัญตั้งแต่ก่อนการเริ่มต้นปลูก โดยเฉพาะการเลือกพื้นที่ปลูก และการเลือกชนิดต้นพันธุ์ ต้นตอ ให้เหมาะสมกับพื้นที่ และระบบชลประทานในสวนส้ม เมื่อตัดสินใจได้ดีแล้ว จึงค่อยเริ่มปรับเตรียมพื้นที่ปลูก ด้วยการปรับสภาพดินโดยการยกร่องในพื้นที่ลุ่ม ทำคันล้อม แนวการปลูกควรตั้งแนวตามทิศทางทิศเหนือ-ใต้ ไถพรวน ตากดินเสร็จ จึงทำนำต้นกล้าลงแปลงปลูกได้
การรดน้ำให้รดน้ำสม่ำเสมอในช่วงแรกโดยใช้สปริงเกอร์ เรือรดน้ำ หรือสายยางรดน้ำให้ทั่วทั้งสวน เมื่อส้มเขียวหวานเริ่มออกดอกจึงลดปริมาณการให้น้ำน้อยลงเพราะจะทำให้ดอกเจริญเติบโตได้ง่ายขึ้น เมื่อดอกออกผลจึงค่อยรดน้ำในปริมาณที่มากกว่าเดิม ส้มเขียวหวานสามารถออกผลได้ในช่วงปีแรกแต่ก็จะนิยมตัดดอกออกก่อนและรอระยะเวลาราว 2-3 ปีจึงค่อยปล่อยให้ดอกออกผลได้ เพราะต้นส้มเขียวหวานจะแข็งแรงและให้ลูกพันธุ์ดีกว่า ทั้งนี้ก่อนเก็บเกี่ยวควรให้น้ำส้มเขียวหวานน้อยลงเพื่อให้ผลมีรสชาติหวานอมเปรี้ยวอร่อยครับ
