สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

โรงเรือนปลูกผัก กับการจัดการฟาร์ม

โรงเรือนปลูกผัก ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของการจัดการฟาร์มพืชผัก ที่มีการนำการวางแผนงานมาใช้ในการบริหารจัดการฟาร์ม แต่ก่อนเราต่างคิดว่าโรงเรือนนั้นเหมาะสำหรับประเทศเมืองหนาว ที่จะต้องมีโรงเรือนเพื่อให้ความอบอุ่นและคลุมบังลมหนาวและหิมะ เพื่อให้พืชผักเติบโตได้ตามปกติ แต่พอมาถึงยุคนี้ ด้วยแมลงต่างๆ มาก่อกวนพืชผักค่อนข้างมาก และเราก็พยายามลดการใช้สารเคมีลง

โดยเฉพาะเพื่อน ๆ เกษตรกรที่ทำการเกษตรอินทรีย์ และเกษตรปลอดสาร ก็ต้องเริ่มใช้โรงเรือนปลูกผักมากขึ้น เพื่อป้องกันแมลงศัตรูพืชได้ในระดับหนึ่ง และยังสามารถควบคุมอุณหภูมิภายในโรงเรือนได้ด้วย  ซึ่งปัจจุบันอาจแบ่งโรงเรือนเป็น 2 แบบใหญ่ๆ  คือ โรงเรือนไม้ ที่นิยมสร้างด้วยโครงสร้างจากไม้ทั้งหมดแล้วใช้พลาสติกคลุมทั้งอาคาร ซึ่งสร้างได้ง่าย รวดเร็ว ใช้ต้นทุนน้อย แต่มีอายุการใช้งานน้อยตามไปด้วย และอีกแบบคือโรงเรือนโครงสร้างเหล็ก ที่มีความคงทน ทนลมได้ดี แต่ใช้เงินลงทุนที่สูงกว่าโรงเรือนไม้มาก

การจะเลือกว่าเราจะใช้โรงเรือนปลูกผักแบบไหนนั้น จะต้องคำนึงถึงต้นทุนของการปลูกสร้างโรงเรือนควบคู่ไปกับราคาของพืชผักที่เราจะปลูกเพื่อทำการขาย ซึ่งหากผักที่เราปลูกขายมีราคาแพง เช่น ผักหายากจากต่างประเทศ ที่มีราคาขายแพง เราอาจจะสามารถสร้างโรงเรือนที่มีต้นทุนได้ เพราะท้ายที่สุดแล้ว เราได้กำไรจากการขายพืชเพียงพอที่จะคืนทุนในระยะเวลาอันสั้น แต่ส่วนใหญ่แล้วหากเราปลูกพืชราคาพอประมาณ ก็สามารถทำโรงเรือนไม้ ที่ต้นทุนไม่สูงนัก เพื่อใช้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์และดูแลต้นอ่อนของพืช ที่ต้องใส่ใจเรื่องของการเติบโตในช่วงแรก และยังเหมาะกับพืชที่ต้องการการควบคุมอุณหภูมิและแมลง เช่น กล้วยไม้ และไม้ประดับต่างๆ อย่าง เฟิร์น และแคคตัส เป็นต้น

การปลูกโรงเรือนสำหรับพืชผักนั้น จะต้องพิจารณาเรื่องของอุณหภูมิที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืชที่เราจะปลูก รวมถึงการตั้งตัวอาคารให้รับลมได้ดี ซึ่งส่วนใหญ่นิยมสร้างตามแนวยาวตามทิศเหนือและทิศใต้ นอกจากนี้ยังต้องคำนึงถึงความต้องการแสงของพืชแต่ละชนิด เพราะแสงคือแหล่งพลังงานในการสังเคราะห์อาหารพื้นฐานของพืช หากแสงไม่เพียงพออาจทำให้พืชบางชนิดเติบโตผิดปกติหรืออาจตายได้ ในส่วนของระดับความชื้นภายในโรงเรือนที่เราใช้ปลูกผักต้องมีการตรวจสอบเรื่องความชื้นในช่วงกลางวันและกลางคืนให้เหมาะสมกับพืช หากพืชที่เราปลูกชอบแดดรำไร เราควรปลูกโรงเรือนไว้ทางทิศเหนือหรือตะวันออก ในทางกลับกัน หากพืชชอบแสงจ้า ควรตั้งไว้ทางทิศตะวันตกและทิศใต้ ห่างไกลจากต้นไม้หรือร่มเงา เป็นต้น ที่สำคัญจะต้องวางแผนเรื่องการเก็บเกี่ยวผลผลิตให้สะดวกและไม่เกิดความเสียหายต่อพืชผักด้วยนะครับ เพราะท้ายที่สุดแล้ว เราต้องคิดถึงเรื่องการเก็บเกี่ยวและการขนส่งไปสู่ตลาดตามมาด้วย ดังนั้นการจะปลูกโรงเรือนสำหรับพืชผัก ต้องวางแผนค่อนข้างละเอียดนะครับ เพื่อให้เราได้ประโยชน์สูงสุดครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook