ว่านสี่ทิศ เป็นพืชว่านประเภทหัว มีถิ่นกำเนิดในแถบประเทศละตินอเมริกา และแพร่เข้าสู่ทวีปเอเชีย นิยมปลูกมากในประเทศที่มีภูมิประเทศอบอุ่นถึงร้อนชื้น โดยในประเทศไทยเราได้มีการปลูกพืชชนิดนี้นานมาแล้ว เพราะมีสภาพอากาศที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของว่านสี่ทิศ เพื่อนๆ เกษตรกรนิยมปลูกกันเพื่อเป็นไม้ดอกไม้ประดับส่งออก เพราะเป็นที่ต้องการของตลาดต่างประเทศ โดยพันธุ์ที่ปลูกเป็นการค้านั้นส้วนใหญ่เป็นพันธุ์ลูกผสมทั้งสิ้น
รากของว่านสี่ทิศนั้นเป็นระบบรากฝอยและเป็นรากสะสมอาหาร มีขนาดเท่ากันทุกราก ส่วนหัวมีกาบเรียงซ้อนกันแน่น ทำหน้าที่กักเก็บอาหารแป้ง น้ำตาลและโปรตีนบางชนิด มีเยื่อคล้ายกระดาษหุ้มอยู่ส่วนนอกสุดของหัว ใบของว่านสี่ทิศเป้นแถบยาว ปลายแหลม ดอกคล้ายรูปแตร จะผลิดอกช่อละ 4-6 ดอก ออกตรงข้ามกัน
ว่านสี่ทิศสามารถแบ่งลักษณะพันธุ์ได้ด้วยสีของใบ หากใบมีสีเขียวลักษณะเรียวยาว ต้นว่านสี่ทิศนั้นก็จะให้ดอกขนาดเล็ก และมักจะต้องขยายพันธุ์ด้วยวิธีการปักชำ โดยจะออกดอกเพียงปีละครั้ง ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงมิถุนายน หรือ ในช่วงหน้าร้อนนั่นเองครับ ส่วนอีกแบบ คือ ว่านสี่ทิศสีใบมีแถบตรงกลาง จะมีสีขาวสีเขียว และปนเหลืองบ้างเล็กน้อย ว่านสี่ทิศชนิดนี้สามารถออกดอกได้ทั้งปีดอกส่วนใหญ่จะเป็นสีขาว แดงเข้ม ส้มแดง ชมพูสดและสีชมพูผสมสีแสด
การปลูกว่านสี่ทิศนั้นสามารถทำได้ 2 แบบ การตัดเหง้า หรือหัวของว่านสี่ทิศ หรือ การขยายพันธุ์ด้วยหน่อว่านสี่ทิศที่แตกใหม่จากหัวเดิม แต่ส่วนใหญ่ก็จะนิยมขยายพันธุ์เหมือนกับว่านชนิดอื่น คือ การตัดหัวว่านสี่ทิศ แล้วนำไปเพาะลงในแปลงเพราะจะให้พันธุ์ที่เหมือนกับพันธุ์เดิม โดยให้เลือกต้นแม่พันธุ์ที่แข็งแรงเพื่อให้ได้ว่านสี่ทิศพันธุ์ดี
วิธีการปลูก เริ่มจากผ่าหัวว่านสี่ทิศออกเป็น 4 ถึง 8 ส่วน แล้วแต่ขนาดของว่าน โดยให้แต่ละหัวนั้นมีปุ่มราก เพื่อนำไปเพาะลงแปลงปลูกหลังจากนั้นก็เตรียมดินไว้ในกระถาง หรือ แปลงเพาะชำก็ได้ โดยผสมดินกับ แกลบมะพร้าว และปุ๋ยคอกในปริมาณที่เหมาะสม และคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นก็นำมาใส่ แปลงเพาะ หรือ กระถางที่เตรียมไว้ จึงค่อยนำว่านสี่ทิศที่ตัดแล้วมาเพาะลงในแปลง และให้รดน้ำวันละ 1-2 ครั้ง เมื่อต้นเริ่มแตกหน่อออกใบแล้ว โดยใช้เวลาประมาณ 7-10 วันจึงค่อยย้ายหน่อว่านสี่ทิศมาปลูกลงในกระถาง หรือ ในแปลงที่ต้องการจะปลูกต่อไป เพียงเท่านี้ก็หมั่นดูแลใส่ปุ๋ยก็จะได้ว่านสี่ทิศพืชดอกสวยหลากหลายสีสันแล้วล่ะครับ
