สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

ส้มแขก หวานอมเปรี้ยว ลดไขมัน

ส้มแขกเป็นพืชผลที่นิยมเพาะปลูก​กันอย่างมากทางภาคใต้ของประเทศไทย ซึ่งส้มแขกนั้น มีชื่อเรียกที่แตกต่างกันไปในหลายพื้นที่ อย่างเช่น ส้มควาย มะขามแขก อาแซกะลูโก ส้มมะอ้น ส้มมะวน ชะมวงช้าง​ เป็นต้น ชาวบ้านในภาคใต้นิยมใช้ส้มแขกเป็นส่วนผสมการทำแกงต่างๆ อย่างเช่น แกงส้ม แกงเลียง ต้มปลา และน้ำแกงสำหรับราดขนมจีน​ เพื่อเพิ่มรสชาติความเปรี้ยวเข้าไปในอาหาร และไม่กี่ปีที่ผ่านมา ได้ค้นพบว่า ส้มแขกมีคุณสมบัติ​ในการยับยั้ง​เอนไซม์​บางชนิด ที่มีความสามารถ​ใน​การ​สร้างไขมัน จึงทำให้ส้มแขกมีส่วนช่วยในการลดน้ำหนักเป็นอย่างดี และมีสรรพคุณ​ในการลดความดันโลหิต​ได้ดีอีกด้วย

การขยายพันธุ์​ส้มแขก สามารถทำได้ด้วยกัน 3 วิธี ได้แก่ การขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด​ การ​ขยายพันธุ์​ด้วยการเสียบยอด และการขยายพันธุ์ด้วยการสับราก สำหรับวิธีแรกคือ การ​ขยายพันธุ์​ด้วยเมล็ด เราจะนำเมล็ดมาจากแหล่งซื้อขายหรือนำเมล็ดจากในผลของส้มแขกโดยตรงก็ได้ ซึ่งวิธีการใช้เมล็ดจากผลโดยตรงนั้นจะต้องใช้เมล็ด​ที่สุกงอมเท่านั้น จากนั้นก็นำไปล้างด้วยน้ำสะอาดและตากลมให้แห้ง แล้วจึงนำเมล็ด​ไปเพาะในภาชนะเพาะปลูก​ เพาะเลี้ยงไปประมาณ 20-40 วัน จากนั้นก็ให้ย้ายลงในถุงเพาะชำได้ และให้เลี้ยงต้นกล้าโดยใช้เวลาประมาณ 1 ปี เพื่อย้ายไปปลูกลงในแปลงอีกครั้งหนึ่ง แต่วิธีนี้ไม่ค่อยเป็นที่นิยม เพราะการเพาะด้วยเมล็ด​มีโอกาสการเติบโตเป็นต้นเพศผู้มากกว่าต้นเพศเมียทำให้ผลผลิตที่ได้รับมีปริมาณน้อยกว่าต้นเพศเมียนั่นเองครับ

การ​ขยายพันธุ์​ด้วยการเสียบยอด ทำได้โดยการนำกิ่งพันธุ์ตัวเมีย​ที่มีความสมบูรณ์​ และเคยให้ผลผลิตที่มีคุณภาพและปริมาณมาแล้ว มาเสียบยอดกับต้นตอขนาดแท่งดินสอ ดูแลให้กิ่งพันธุ์​เชื่อมสนิทกับต้นตอ และออกยอดใหม่ก็เป็นอันเรียบร้อย วิธีต่อมา คือ การ​ขยายพันธุ์​ด้วยการสับราก สามารถ​ทำได้ด้วยวิธี​การสับรากในต้นตัวเมียที่เคยให้ผลผลิตดีมาแล้ว โดยวิธีการเลือกรากที่ถูก​ต้องนั้นต้องเป็นรากที่อยู่ลึกจากผิวดินประมาณ​ 2-3 นิ้ว เมื่อเลือกรากได้แล้วก็ให้สับรากและดึงรากขึ้นมาเหนือผิวดิน ใช้ไม้ปักฐานรากไม่ให้ล้ม ใช้เวลาประมาณ ​1 เดือน ก็สามารถ​นำไปเพาะในถุงเพาะต่อได้จากนั้นก็ดูแลให้ส้มแขกงอกผลผลิตได้แล้วล่ะครับ

เมื่อขยายพันธุ์​ต้นส้มแขกเรียบร้อยแล้ว ให้นำต้นพันธุ์​มาปลูกลงในหลุมที่รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก โดยระยะการปลูกที่เหมาะ​สมที่สุด​ ก็คือ 8 X 8 เมตร หรือ 10 X 10 เมตร ถ้าเป็นพื้นที่ที่มีแดดแรงจัด ให้ปลูกพืชแซมเพื่อพรางแสงให้ความร่มรื่น เพราะส้มแขกชอบความร่มเงา ส้มแขกจะให้ผลผลิตอยู่ในช่วง 8 ปี แต่ถ้าใช้วิธีการปลูกแบบเสียบยอด จะให้ผลผลิตที่เร็วกว่า ซึ่งจะให้ผลผลิตเมื่อมีอายุได้ 5 ปี เพื่อนๆ ท่านใดอยากได้ผลผลิตไวก็น่าจะเลือกใช้การเสียบยอดกันครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook