การแปรรูปไผ่ คือการนำไม้จากต้นไผ่ซึ่งเป็นพืชเศรษฐกิจให้สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มผ่านการสร้างอรรถประโยชน์ที่ตอบโจทย์การดำรงชีวิตของผู้บริโภค เพราะไม้ไผ่เป็นไม้ที่ปลูกง่ายใช้เวลาในการเจริญเติบโตไม่มาก สามารถนำไผ่มาแปรรูปเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ในการทำงานและยังนำมาประกอบอาหารได้ นอกจากนั้นต้นไผ่ยังช่วยฟื้นฟูสภาพแวดล้อมเชิงนิเวศและอนุรักษ์น้ำและดินได้อีกด้วย
การนำไม้ไผ่มาแปรรูปเป็นการส่งเสริมการปลูกไผ่และสร้างรายได้ให้แก่วิสาหกิจชุมชนที่ปลูกไผ่ ที่สามารถสร้างเป็นอุตสาหกรรมการผลิตที่หล่อเลี้ยงเกษตรกรผู้ปลูกและชุมชมได้อย่างดี โดยเราสามารถแปรรูปได้หลายรูปแบบ ทั้งแบบพื้นๆ ง่ายๆ หรือจะเป็นแบบอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ เริ่มตั้งแต่การนำหน่อไผ่มาแปรรูปเป็นหน่อไม้ดอง หน่อไม้กระป๋อง หน่อไม้แห้ง ซึ่งการแปรรูปไผ่ในรูปหน่อไม้กระป๋องนั้นสามารถขยายตลาดไปยังต่างประเทศและสร้างรายได้เข้าประเทศไทยเราได้
นอกจากอาหารการกินแล้ว เรายังสามารถนำไผ่มาอัดแผ่นเข้ากับกาวเพื่อนำไปผลิตเฟอร์นิเจอร์หรือนำไปใช้เป็นไม้แบบในงานก่อสร้าง และยังนำไม้ไผ่มาเหลาเป็นเครื่องจักสานที่พบเห็นได้โดยทั่วไป เช่น เข่ง กระด้ง ฝาชี ตะกร้า ที่นำไม้ไผ่สีสุกมาจักเป็นตอกบางๆ แล้วสานขึ้นรูปเป็นเครื่องใช้ที่เราต้องการ สำหรับการนำมาใช้สอยภายในบ้าน ยังสามารถนำไม้ไผ่มาทำเป็นมู่ลี่บังแสง กันสาด ได้ ส่วนของเยื่อไผ่สามารถนำมาแปรรูปผลิตเป็นเยื่อกระดาษคุณภาพดีเพื่อผลิตกระดาษกงเต๊กที่ใช้ไหว้เจ้าส่งออกไปขายยังต่างประเทศ
ในส่วนของอุปกรณ์ความงามนั้น ไม้ไผ่ยังถูกนำมาแปรรูปเป็นใยขัดผิวจากธรรมชาติ ด้วยการขูดเอาใยไผ่มาขึ้นรูปเป็นใยขัดตัวที่เราใช้ขัดถูตัวช่วงที่อาบน้ำทดแทนการใช้ใยขัดตัวที่ทำมาจากใยสังเคราะห์ และยังสามารถนำถ่านที่ได้จากการเผาไม้ไผ่มาทำสบู่ชาร์โคลหรือถ่านดูดกลิ่นที่ใช้ในตู้เย็นได้ด้วย
การนำไผ่มาแปรรูปเป็นเครื่องมือเครื่องใช้และเครื่องเรือนนั้น แม้จะมีแพร่หลายมายาวนาน และนำมาใช้อย่างเรียบง่าย แต่ในยุคสมัยปัจจุบันเรื่อราวของไม้ไผ่ได้รับการออกแบบให้ดูทันสมัยเรียบง่าย และลงรายละเอียดพิถีพิถัน ตั้งแต่การถนอมไม้ไผ่ไม่ให้เกิดมอด ด้วยการนำไปแช่น้ำยาต่างๆ ทำให้อายุการใช้งานของผลิตภัณฑ์จากไผ่มีอายุที่ยาวนานมากขึ้น และยังมีความแข็งแรงทนทานยิ่งขึ้น ทำให้ผลิตภัณฑ์ได้รับความนิยมแพร่หลายและถูกรับเลือกให้เป็นวัสดุเพื่อการตกแต่งในอาคารต่างๆ ทั้งโรงแรมหรูและบ้านเรือน โดยนำไม้ไผ่มาขึ้นรูปเป็นฝ้าเพดาน ผนัง และพื้น โดยเลี่ยงพื้นที่ที่มีความชื้นสูงเพราะอาจทำให้ไม้ไผ่เสียหายได้
ยิ่งมีการใช้ประโยชน์จากผลผลิตทางการเกษตรเท่าไร เกษตรกรก็ย่อมมีรายได้ดีขึ้นและเกิดความมั่นคงยิ่งขึ้นครับ
