การเสียบยอด คือ วิธีการขยายพันธุ์มะม่วงวิธีหนึ่งที่ได้รับความนิยมไม่น้อย เพราะเป็นวิธีการที่นำมาใช้เพื่อปรับปรุงต้นมะม่วงพันธุ์เดิมให้กลายเป็นต้นมะม่วงพันธุ์ดีด้วยระยะเวลาและต้นทุนที่น้อยกว่าการเริ่มเพาะพันธุ์ต้นใหม่ ด้วยการนำยอดของพันธุ์ที่ดีมาขนายพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศบนต้นตอมะม่วงเดิมด้วยการเสียบยอดและรอให้เนื้อเยื่อของทั้งยอดและต้นตอสมานกันดี และบำรุงต้นตออย่างดีและเหมาะสมใช้เวลาราว 1 ปีก็จะได้ผลผลิตมะม่วงพันธุ์ดีให้เก็บเกี่ยวได้
การเสียบยอดมะม่วงมักทำกัน 2 แบบ คือ
- แบบเสียบข้าง
- แบบเสียบเปลือก
การเสียบยอดหรือการต่อกิ่งมะม่วงแบบเสียบข้างนั้นให้คัดเลือกต้นตอที่ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 เซนติเมตร เฉือนต้นตอในบริเวณที่สูงจากพื้นราว 5 นิ้ว เมื่อเฉือนให้เฉือนเฉียงทำมุมราว 20-30 องศา มีความยาวของรอยเฉือน ราว 3 นิ้ว สำหรับการเตรียมกิ่งตาหรือคัดยอดพันธุ์ดีนั้น ให้คัดยอดที่ยาวราว 3 นิ้ว มีตายอดและมีใบสีเขียวแก่ แล้วจึงทำการรูดใบออก แล้วใช้ใบมีดคมกริบเฉือนโคนกิ่งตาให้เป็นรูปปากฉลามที่มีความยาวของแผลที่เฉือน 2 นิ้ว แล้วนำกิ่งตาไปเสียบลงบนต้นตอที่ได้เฉือนรอไว้แล้ว โดยให้แผลด้านหน้าของกิ่งตาทับซ้อนบริเวณเยื่อเจริญของต้นตอ พันพลาสติกหุ้มรอยแผลให้สนิทโดยให้พันจากด้านล่างขึ้นด้านบน ใช้เวลาประมาณ 25-30 วัน กิ่งพันธุ์ดีจะเริ่มผลิยอดแล้วจึงใช้คัตเตอร์กรีดพลาสติกที่ห่อหุ้มไว้ออก เมื่อยอดของกิ่งตาแตกใบเป็นสีเขียวเข้มแล้วให้ตัดยอดต้นตอออก
การเสียบยอดมะม่วงแบบเสียบเปลือก ซึ่งเป็นวิธีที่นิยมทำกันในกลุ่มพืชที่มีเนื้อไม้ที่แข็งและเปลือกอ่อน แต่ต้องทำในช่วงที่ต้นตอสมบูรณ์เต็มที่ มักจะใช้กับการเสียบยอดในแปลงปลูกที่ต้นตอมีลำต้นที่ใหญ่ โดยให้จุดเสียบยอดสูงประมาณ 4-6 นิ้ว นำใบมีดกรีดบริเวณดังกล่าวมีความยาว 3 นิ้ว กรีด 2 รอยเป็นคู่ขนาน แต่ละรอยห่างกัน 0.5 นิ้ว แล้วจึงกรีดเปลือกต้นตอแนวนอนด้านบนของรอยกรีดเพื่อเปิดแผ่นเปลือกไม้ออก แล้วเฉือนเปลือกประมาณ 2 นิ้ว โดยเหลือแผ่นเปลือกด้านล่างไว้ 1 นิ้ว สำหรับการเตรียมกิ่งตานั้นสามารถทำได้เหมือนวิธีที่หนึ่งที่กล่าวไปแล้วข้างต้น แล้วนำมาเสียบบนต้นตอให้ตรงกับเนื้อเยื่อเจริญ พันด้วยพลาสติกจากล่างขึ้นบนให้ปิดกิ่งตาให้สนิท และรอเวลาเช่นเดียวกับวิธีการข้างต้น
เมื่อเสียบยอดสำเร็จ ให้ทำการบำรุงและดูแลต่อต้นมะม่วงด้วยการให้น้ำพอชุ่ม สม่ำเสมอ ให้ปุ๋ยคอกอย่างเหมาะสม ดูและเรื่องโรคและแมลงให้ดี มีการจัดการสวนอย่างต่อเนื่อง จะทำให้เราได้ผลผลิตที่มีคุณภาพและได้ปริมาณมากตามสายพันธุ์
