ดินคือทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญในการทำการเกษตรที่ส่งผลต่อกล้าไม้และต้นพืชที่เราเพาะพันธุ์ เป็นเรื่องที่เกษตรกรมือใหม่และเกษตรกรมืออาชีพทุกรายต้องให้ความสำคัญ เริ่มตั้งแต่การเตรียมดินให้เหมาะสมกับต้นพืชที่เราจะนำมาเพาะ เพราะต้นพืชแต่ละชนิดมีความสามารถในการเจริญเติบโตได้ดีในดินที่แตกต่างกันไป ต้นไม้บางชนิดเจริญได้ดีในดินร่วน บางชนิดชอบดินทราย บางชนิดชอบดินเหนียว ดังนั้น เราต้องเลือกดินให้เหมาะสมเพื่อให้ต้นพืชเราสมบูรณ์
ดินผสมพิเศษที่เรามักจะนำมาใช้ในการเพาะต้นกล้า มักจะถูกนำอินทรียวัตถุต่างๆ มาผสม เพื่อให้ดินมีความโปร่งและร่วนซุยเป็นพิเศษ เพื่อบำรุงให้ต้นพืชงอกรากได้ไวขึ้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับส่วนผสมหรือวัสดุที่ถูกนำมาใช้ บางครั้งหากดินเพาะกล้าที่มีอยู่มีเนื้อดินมากไปเราสามารถนำกาบมะพร้าวสับ ใบก้ามปู และแกลบดำมาผสมเพิ่มขึ้นเพื่อให้ดินโปร่งมากขึ้น เพื่อให้ระบายน้ำได้ดีขึ้น
ดินเพาะกล้าเป็นดินที่เราจะใช้ในช่วงแรกเริ่ม เมื่อต้นไม้มีรากงอกแข็งแรง เพราะช่วงเพาะต้นกล้าถือได้ว่าเป็นช่วงที่เปราะบางสำหรับต้นพืช โดยเฉพาะในส่วนรากที่มักจะเกิดปัญหาการเจริญเติบโตและแตกรากในช่วงเพาะกล้า หากดินไม่โปร่งและไม่ร่วนซุย อาจจะทำให้ระบายน้ำได้ไม่ดี จนทำให้เกิดอัตรารอดต่ำและอาจจะเกิดการเติบโตสมบูรณ์ที่ล่าช้าได้ ดังนั้นจึงได้มีการผสมดินกับวัสดุอื่นๆ เพื่อให้เกิดช่องว่างในดิน ทำให้อนุภาคของดินไม่เกาะกันแน่นจนเกินไป เพื่อให้รากของต้นพืชสามารถเจริญและแตกรากแผ่กระจายได้ง่าย เมื่อต้นกล้าแข็งแรงสมบูรณ์เหมาะสมแล้ว เราจะย้ายต้นไม้ไปลงในดินปลูกหรือแปลงปลูกปกติต่อไป
ดินเพาะกล้าในยุคปัจจุบันมีจำหน่ายในท้องตลาดหลายราคา เพราะวัสดุที่นำมาผสมและอัตราความหนาแน่นของวัสดุต่างๆ นั้นแตกต่างกันไป สำหรับเพื่อนๆ เกษตรกรที่นำเมล็ดพันธุ์ดี คุณภาพสูง มาเพาะต้นกล้าต่างต้องการให้ต้นกล้าที่ปลูกมีอัตราการงอกมากที่สุดเพื่อให้ต้นทุนทุกบาทที่ลงทุนไปได้ผลผลิตสูงสุด จึงต้องให้ความสำคัญในกระบวนการเพาะกล้า โดยวัสดุใกล้ตัวที่มักจะนำมาใช้ประโยชน์ คือ ดินร่วน แกลบดำ และขุยมะพร้าว นอกจากนั้นยังได้นำวัสดุเหลือทิ้งจากภาคเกษตรกรรม ยกตัวอย่างเช่น ฟางข้าว ต้นข้าวโพด และ หญ้าเนเปียร์ เป็นต้น มาใช้ปรับปรุงดินและเป็นส่วนผสมหนึ่งในดินเพาะกล้าเพื่อให้มีธาตุอาหารที่เหมาะสม
นอกจากที่เราต้องใส่ใจกับดินเพาะกล้าแล้ว ในส่วนของดินในแปลงปลูกก็มีความสำคัญมาก ดังนั้นจึงต้องมีการวิเคราะห์ดินให้เรียบร้อยก่อนที่จะตัดสินใจเลือกพืชที่จะนำมาปลูก หากดินในแปลงปลูกยังไม่เหมาะสมอาจจะต้องทำการปรับปรุงดินให้พร้อมกันก่อนเพื่อให้ได้ผลผลิตตรงตามเป้าหมาย
