จอบ ภาษาอังกฤษ เรียกว่า hoe เป็นอุปกรณ์ที่นำมาใช้ในเกษตรกรรมและการก่อสร้าง ด้ามทำด้วยไม้ แผ่นเหล็กเรียบแบนหน้ากว้างที่ใช้ในการขุดจะมีความคมบริเวณปลายที่สัมผัสกับเนื้อดิน หากมีหน้าจอบเว้าเข้า จัดเป็นจอบขุด ที่ใช้เพื่อการขุดดิน แต่หากหน้าจอบตรง ไม่โค้งมน แผ่นจอบมีน้ำหนักเบา เราจะใช้เพื่อการถางหญ้าหรือเกลี่ยดิน ผสมปุ๋ย หรืออาจจะมีจอบพิเศษที่เพื่อนเกษตรกรคิดเองอีกหลายแบบเหมือนกันนะครับ
จอบเป็นเครื่องมือที่มีน้ำหนักไม่มาก พกพาได้ง่าย ใช้งานได้ยาวนาน และถูกนำมาใช้ในการเกษตรมาช้านานแล้ว ส่วนใหญ่เราจะใช้ในการเตรียมดิน สำหรับเกษตรกรรมในครัวเรือน เรียกได้ว่าเป็นเครื่องมือขั้นต้นของการประกอบอาชีพเกษตรกรก็ว่าได้ครับ อุปกรณ์ที่นับว่าเป็นกลุ่มที่นิยมพอๆ กัน ก็จะมี เสียม พลั่ว คราด และที่ขาดไม่ได้ก็คือบุ้งกี๋
ปัจจุบันนี้ หน้าตาของจอบก็ถูกพัฒนาไปหลายรูปแบบครับ ปรับไปตามหน้างานที่ใช้ อย่างจอบที่ใช้เพื่อปลูกผักในบ้าน ในคอนโด ขนาดก็จะเล็กลงมาเยอะ ด้ามจับก็สั้นลง เพื่อประหยัดพื้นที่ในการจัดเก็บ เหมาะกับการใช้กับพืชกระถาง เพื่อนๆ บางท่านก็อาจทำทั้งจอบและคราดอยู่ในด้ามเลยก็มีนะครับ ผมเห็นเริ่มมีวางขายเยอะแล้วในตลาด
เวลาเราเลือกซื้อจอบนั้น เราจะเห็นว่าในเขาจะขายตามวัตถุประสงค์การใช้งานอย่างที่เราได้คุยกันไปแล้วนะครับ แต่บางครั้งไปซื้ออาจจะเจอคำถามว่า “จะเอาจอบกี่ปอนด์” ซึ่งปกติในตลาดบ้านเราก็มีจอบที่มีน้ำหนัก 2 ปอนด์ หรือประมาณ 0.9 กิโลกรัม ที่เป็นจอบถาก และจอบน้ำหนัก 3 ปอนด์ หรือ 1.36 กิโลกรัม ที่ใช้เป็นจอบขุด ซึ่งมีน้ำหนักเยอะกว่าเหมาะกับงานมากกว่าครับ เวลาเลือกซื้อก็ต้องซื้อให้เหมาะกับงาน เพราะถ้าเราไปซื้อจอบถาก แต่นำมาขุดดิน อาจจะทำให้เราเหนื่อยมากกว่าเดิมนะครับ
เมื่อพูดถึงจอบ เราก็คงต้องบอกนะครับ ว่าจอบมีความสำคัญกับเกษตรกรรมมาก จนมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้จัดให้มี “การเข้าด้ามจอบเตรียมแปลง” ให้เป็นหนึ่งในกีฬาทักษะ ของ คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน ให้นิสิตนักศึกษาได้ลงมือปฏิบัติกันจริงจัง ให้ทุกคนได้รู้ค่าของอุปกรณ์การเกษตรชนิดนี้กันเต็มที่ คิดจะเป็นเกษตรกร ก็ต้องรู้จักอุปกรณ์ชิ้นนี้ให้ดีเลยครับ
การใช้จอบถากนั้น หลักๆเราก็ใช้เพื่อถากหน้าดิน สับดิน พรวนดิน ปรับระดับ ยกร่องแปลงดิน และอาจจะแอบขุดดินได้บ้าง แต่ต้องเป็นดินที่ร่วนๆ ไม่อัดแน่นมากนัก และขุดได้ตื้นๆ เท่านั้น จอบประเภทนี้ถูกนำไปใช้ในการผสมปูนในการก่อสร้างด้วยนะครับ
ส่วนจอบขุด จะสามารถขุดดินแน่นๆ แข็งๆ ได้ดี สับราก ขุดตอ ขุดหลุมลึก ได้หมด งานหนักงานลึกต้องจอบขุด แต่ไม่แนะนำให้นำไปถากหน้าดิน เพราะน้ำหนักจอบเยอะ ทำให้เราต้องออกแรงหนักเกินเหตุครับ และที่สำคัญไม่ว่าใช้จอบประเภทไหน ก็ให้ระวังอย่าให้เป็นอันตรายกับคนที่ทำงานอยู่รอบๆ นะครับ
