สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

ปั๊มหอยโข่ง เครื่องสูบน้ำที่เกษตรกรนิยม

เครื่องสูบน้ำที่มีขายในท้องตลาดอาจจะมีมากมายหลายชนิดแต่ที่มักจะถูกนำมาใช้ทางการเกษตรกันมากคงจะหนีไม่พ้นปั๊มหอยโข่ง รวมถึงท่อพญานาคและระหัดไม้ที่เกษตรกรเรานำมาใช้กันมาก เพราะสามารถสูบน้ำจากแหล่งธรรมชาติ ทั้งคลอง คู แม่น้ำ บ่อน้ำ ลำธารได้ดี ดูแลซ่อมแซมง่าย และคงทนกว่าเครื่องสูบน้ำบางชนิดที่จำเป็นต้องสูบเฉพาะน้ำสะอาดเท่านั้น

เครื่องสูบน้ำแบบหอยโข่งหรือปั๊มหอยโข่งที่นำมาใช้ทางการเกษตรและใช้โดยทั่วไปนั้นประกอบด้วยเรือนสูบที่มีลักษณะโค้งวนคล้ายก้นหอยโข่ง โดยทางน้ำเข้าจะวนออกไปยังปลายทางเพื่อให้น้ำออกส่งต่อไปยังข้อส่ง มีช่องระบายอากาศอยู่ด้านบนของเรือนสูบ ส่วนช่องระบายเพื่อถ่ายเทน้ำอยู่ด้านล่างสุดของเรือนสูบ ส่วนของใบพัดนั้นมักนิยมใช้ชนิดที่มีใบพัดแบบเปิดหรือกึ่ง แกนเพลาทำจากโลหะมีลูกปืนหรือปลอกประกับเพลาช่วยรองรับเพลาขณะที่ทำงานเพื่อรักษาสมดุลในการหมุนของเพลา และมีประเก็นที่เพลาเพื่อป้องกันการรั่วของน้ำในเรือนสูบ และท่อดูดและท่อส่งน้ำนั้นใช้สามารถเลือกใช้ท่อแบบอ่อนหรือแข็งตามสภาพหน้างาน ส่วนของปลายท่อดูดจะมีหัวกะโหลกเพื่อกรองวัสดุต่างๆ ที่จะเข้าไปสร้างความเสียหายแก่ปั๊ม เครื่องสูบน้ำชนิดนี้ไม่มีลูกสูบและมีกระบวนการทำงานที่ไม่ซับซ้อน ขนาดเล็ก ทนทาน ราคาจับต้องได้ ทำให้ถูกนำไปใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่มีข้อด้อยคือระยะสูบน้ำสั้น โดยสูบได้ไม่เกิน 10 เมตร จึงต้องติดตั้งเครื่องไว้ใกล้กับแหล่งชลประทานมากที่สุด เพื่อเกิดการประหยัดน้ำมัน

การติดตั้งปั๊มหอยโข่งนั้น นอกจากต้องคำนึงถึงระยะทางที่ชิดกับแหล่งน้ำที่สุดแล้ว จะต้องคำนึงถึงเรื่องอื่นๆ เพื่อให้เครื่องสูบทำงานได้ดีและใช้งานได้คงทนยิ่งขึ้น ยกตัวอย่างเช่น เตรียมฐานรากของจุดติดตั้งให้มีความแข็งแรงและมั่นคงได้ระดับ มีแผ่นยางรองไว้ก่อนที่จะนำเครื่องปั๊มน้ำมาตั้งเพื่อลดแรงกระแทกในขณะที่เครื่องสูบน้ำทำงาน เพื่อยืดอายุการใช้งานของเครื่อง แนวสายพานของมูเล่เครื่องต้นกำลังและมูเล่เครื่องสูบน้ำอยู่ในระดับเดียวกัน ทิศทางการหมุนของใบพัดเป็นไปตามลูกศรที่ระบุไว้ตามที่เรือนสูบ เมื่อวางท่อดูดลงไปในแหล่งน้ำ ควรให้หัวกะโหลกเว้นระยะจากก้นแหล่งน้ำประมาณ 10-15 เซนติเมตร ถ้าให้ดีควรใช้ตะหร้าหุ้มหัวกะโหลกไว้เพื่อช่วยกรองวัสดุปนเปื้อนเข้าไปในเครื่องสูบ

นอกจากการวางแผนการติดตั้งปั๊มหอยโข่งให้เหมาะสมแล้ว ยังต้องเลือกขนาดของท่อที่เหมาะสมกับหน้างาน เช่น หากต้องการความเร็วน้ำไม่มากควรเลือกใช้ท่อที่มีขนาดใหญ่กว่าความเร็วน้ำสูง ทั้งนี้ท่อสูบน้ำที่มีขนาดใหญ่จะสามารถส่งน้ำได้ไกลขึ้นในขณะที่แรงดันของเครื่องสูบน้ำไม่แตกต่างกัน แต่ไม่ควรใช้ท่อที่ใหญ่เกินความจำเป็นเพราะจะเกิดการสิ้นเปลืองโดยใช่เหตุ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook