เพื่อนๆ เกษตรกร ที่เพาะพันธุ์ผลผลิตของตัวเองด้วยการเพาะเมล็ด หรือ เพาะต้นกล้า มักจะรู้จักกับพีทมอสกันเป็นอย่างดี บางคนก็ใช้อยู่แล้วเป็นประจำ เพราะช่วยทำให้การเพาะพันธุ์ผลผลิตของเราได้ผลอย่างงดงาม มีเปอร์เซ็นต์การงอกสูง ระบบรากแข็งแรง ปลอดโรค และ ทำให้ต้นกล้าเจริญเติบโตได้ดี แต่สำหรับเพื่อนเกษตรกร ที่ไม่เคยใช้ เพราะไม่รู้จัก หรือยังติดใจเรื่องราคาที่สูง ก็อาจมีข้อสงสัยว่า พีทมอส ทำมาจากอะไร ทำไมถึงได้มีราคาแพง
เรามาทำความรู้จักกับ พีทมอส ดูนะครับ อย่างน้อยก็จะได้เข้าใจว่าพีทมอส มีที่มาอย่างไร พิเศษตรงไหน พีทมอส มาจาก คำสองคำ รวมกัน Peat (พีท) + Moss (มอส)
- พีท คือ ซากพืชซากสัตว์ที่ทับถมกัน มานานหลายพันปี จนกลายเป็นชั้นดิน
- มอส คือ พืชมอส ที่เนื้อนุ่มๆ สีเขียวสด คล้ายกำมะหยี่ ขึ้นตามที่ชื้นแฉะ มีหลายสายพันธุ์
ดังนั้น พีทมอส ก็คือ ดินที่เกิดจากซากของพืชมอส ที่ทับถมกันมาเป็นเวลาหลายพันปี จนเกิดเป็นชั้นดิน ถูกค้นพบครั้งแรก ที่ประเทศเยอรมัน ในป่าสนที่ไม่มีพืชชนิดอื่นใดขึ้นอยู่ได้เลย นอกจากต้นสน กับ พืชมอส ในฤดูหนาวจะมีหิมะปกคลุมหนาแน่น มีผู้เชี่ยวชาญด้านพืชและดิน ได้เข้าไปสำรวจพื้นที่แล้วค้นพบว่า ผืนป่าสนแห่งนี้ คือสุสานของ มอส สายพันธุ์ สแปกนัม ซึ่งมอสสายพันธุ์นี้จะงอกขึ้นทุกปีในฤดูร้อน และ ตายลงในฤดูหนาวเมื่อถูกหิมะปกคลุม กลายเป็นซากมอสที่ทับถมหมุนเวียนกันมาเป็นเวลาหลายพันปี ผืนดินในแถบนี้ทั้งหมดจึงเรียกว่า พีทมอส จากการสำรวจยังพบอีกว่า พีทมอส แถวนี้มีสภาพความเป็นกรดสูงมาก จึงไม่มีพืชชนิดอื่นใดขึ้นอยู่ได้ นอกจาก ต้นสน มอส และ พืชท้องถิ่น ที่ทนสภาพกรดได้เท่านั้น
ต่อมานักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบว่า ผืนดินที่เป็นซาก พีทมอส ทั้งหมดในบริเวณนี้ มีคุณสมบัติที่ดีเลิศหากนำไปใช้ในการเพาะปลูก เพราะเป็นดินที่สะอาด ปราศจากจากสารเคมี ปลอดเชื้อโรคของพืช ตัวอ่อนแมลง และวัชพืช เพราะศัตรูพืชเหล่านี้ทนสภาพความเป็นกรดสูงไม่ได้ ดังนั้นถ้าปรับปรุงพีทมอสให้มีค่าความเป็นกรดที่เป็นกลาง ก็จะกำจัดเชื้อโรคที่ทนต่อกรดที่ยังตกค้างอยู่ ซึ่งจะทำให้พีทมอสกลายเป็นดินที่สะอาด และปลอดเชื้อมากที่สุดขึ้นมาทันที
นอกจากนี้พีทมอสยังมีธาตุอาหารที่สมดุลจึงไม่สะสมความเค็ม โครงสร้างของเนื้อดินพีทมอสนั้นมีความโปร่งสูง อากาศถ่ายเทได้ดี อุ้มน้ำได้พอประมาณ จึงทำให้ดินพีทมอสมีปริมาณความชื้นและอากาศที่เหมาะสมต่อการแตกรากของพืช เมื่อรากเล็กๆที่บอบบางงอกออกมาโดยไม่ต้องเจอกับเชื้อโรคและความเค็ม ก็จะช่วยทำให้ระบบรากแข็งแรง ดูดซึมอาหารได้ดี พีทมอสจึงเหมาะสมอย่างยิ่งที่จะใช้เป็นดินเพาะเมล็ดหรือ เพาะกล้าพันธุ์ ที่บอบบางและมีราคาแพง กลายเป็นดินเพาะที่ดีที่สุดสำหรับการขยายพันธุ์พืช
ทั้งหมดคือเหตุผลว่าทำไมพีทมอสจึงเป็นของดีและมีราคาแพง เพราะพีทมอสเป็นทรัพยากรธรรมชาติ เหมือนกับเหมืองแร่ใช้แล้วหมดไป สร้างใหม่ทดแทนไม่ได้นั่นเองครับ
