ต้นสาคู เมื่อได้ยินชื่ออาจจะรู้สึกไม่คุ้นหู แต่หากพูดถึงขนมสาคูแล้วหลาย ๆ คนคงนึกถึงขนมหวานไทยที่มีลักษณะเป็นลูกกลม ๆ ใสๆออกสีขาวอมม่วงด้านในสอดไส้หมูหรือประกอบไปด้วยไส้อื่น หรือขนมหวานไทยที่แป้งถูกปั้นเป็นลูกกลมๆ เช่นกันก่อนจะราดด้วยน้ำกะทิปนน้ำเชื่อม ขนมหวานเหล่านั้นถูกทำมาจากแป้งสาคูที่มาจากต้นสาคูครับ ทำให้คงรสชาติหวานมันหอมอร่อยไว้ในตัว
แต่ในปัจจุบันนั้นเนื่องจากชาวบ้านนิยมนำต้นสาคูไปใช้ประโยชน์มากขึ้นไม่ว่าจะเป็นนำไปทำขนมหรืออาหารในครัวเรือน บ้างก็ใช้นำไปเป็นยารักษาทำให้ต้นสาคูลดจำนวนลงเรื่อยๆ เพราะไม่มีการปลูกทดแทนต้นสาคูที่ขึ้นเองตามธรรมชาติแบบจริงจัง ทำให้ต้นสาคูเป็นต้นไม้ที่หายาก จนชาวบ้านในปัจจุบันนั้นนิยมนำแป้งชนิดอื่นมาใช้ทำขนมสาคูแทนแป้งสาคูที่ได้จากต้นสาคูโดยตรง แต่ถึงอย่างไรแล้วแป้งชนิดอื่นก็ไม่อาจทำให้รสชาติขนมหวานอร่อยได้เท่าแป้งสาคูที่มาจากต้นสาคูแท้ๆครับ
นอกจากจะให้รสชาติดีแล้ว ต้นสาคูยังมีสรรพคุณเป็นยารักษาโรคได้อีกด้วยครับ ไม่ว่าจะเป็นการนำหัวของต้นสาคูมาต้มดื่มกินแก้อาการท้องเสียหรือโรคตับอักเสบ รวมทั้งใช้เป็นยาขับปัสสาวะได้และยังช่วยยับยั้งการเกิดเลือดกำเดาไหลออกทางจมูกได้อีกด้วยครับ
ต้นสาคูมีส่วนที่อยู่ภายใต้ดินเรียกว่าเหง้าหรือหัวสาคู ซึ่งเป็นส่วนที่ชาวบ้านนำมาเผากินกันเป็นอาหารหรือนำมาทำขนมหรือปรุงยากัน ส่วนเหง้านั้นจะมีรากแตกออกแยกไปบางส่วน โดยหัวสาคูหรือเหง้านั้นมีลักษณะเป็นรูปกระบอกผิวเรียบขรุขระบ้างเล็กน้อย มีรูปร่างคล้ายแครอทหรือพวกผักมีหัวชนิดอื่นและมีสีขาว ต้นสาคูจะประกอบด้วยเหง้าหรือหัวสาคูหลายหัว ลำต้นมีสีเขียวไม่ใหญ่มากมีใบงอกจากลำต้นโดยรอบ ใบอ่อนจะมีสีเขียวอ่อน ใบแก่จะมีสีเขียวเข้มจนถึงสีเหลือง หากใบมีสีเหลืองแล้วเป็นการบ่งบอกว่าสามารถเก็บผลผลิตได้แล้วครับ
การปลูกต้นสาคูนั้นจะไม่นิยมใช้วิธีการเพาะเมล็ดครับ เนื่องจากเมล็ดของต้นสาคูนั้นจะหายาก จริงอยู่ที่ต้นสาคูสามารถขยายพันธุ์โดยวิธีธรรมชาติได้แต่ส่วนใหญ่แล้วต้นสาคูจะขยายพันธุ์โดยการแตกเหง้ามากกว่าครับ โดยวิธีการปลูกจะเป็นการปลูกแบบแยกเหง้า เริ่มจากหาเหง้าหรือหัวของต้นสาคูมาจำนวนหนึ่ง โดยที่ให้มีต้นติดออกมาด้วยเล็กน้อย จากนั้นทำการตัดออกพอประมาณและเตรียมดินเอาไว้ ต้นสาคูจะชอบอากาศชื้นแต่ไม่ชอบอยู่ในที่มีน้ำเยอะจนเกินไป ดินจะต้องเป็นดินร่วนผสมดินทราย มื่อเตรียมทุกอย่างพร้อมก็ให้นำเหง้าที่แยกได้มาปลูกลงดินโดยเว้นระยะห่างระหว่างต้นและระหว่างแถวประมาณ 40-60 เซนติเมตร และหากอยากให้เหง้าแตกหน่อและโตได้ไวก็ให้นำเหง้าที่จะปลูกมารมควันไว้ก่อนปลูก จากนั้นก็รอประมาณ 8-12 เดือนจนใบต้นสาคูเป็นสีเหลือง ก็สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เลยครับ
