เพื่อน ๆ เกษตรกรคงจะรู้จักต้นเฉาก๊วยกันดีนะครับ เพราะส่วนใหญ่แล้วต้นเฉาก๊วยนั้นจะถูกนำไปใช้เป็นส่วนผสมของขนมหวานหรือน้ำต่าง ๆ โดยที่ทุกคนก็ต่างเรียกติดปากขนมหวานที่มีลักษณะเป็นวุ้นสีดำที่มีส่วนผสมจากต้นเฉาก๊วย ว่าเฉาก๊วยอีกด้วยครับ ซึ่งเมนูสุดอร่อยก็คงจะหนีไม่พ้นเฉาก๊วยนมสด หรือใช้เป็นส่วนผสมในไอศครีมกะทิ รวมทั้งน้ำแข็งไสและขนมหวานบางชนิดด้วย
แต่ไม่เพียงรสชาติที่ทานแล้วทำให้สดชื่นเท่านั้น สรรพคุณต่างๆ ของต้นเฉาก๊วยนั้น ยังมีประโยชน์มากมาย ไม่ว่าจะเป็นการแก้อาการระคายคอและแก้เจ็บคอ ช่วยบรรเทาอาการหวัด ลดความดันโลหิตสูงโรคเบาหวาน แถมยังบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ และลดอาการร้อนในได้อีกด้วย ด้วยสรรพคุณและประโยชน์มากมายทำให้ชาวบ้านนิยมปลูกกัน เพื่อนำไปทำเป็นขนมหวานอย่างที่ได้เล่าไปนะครับ ซึ่งนอกจากจะสร้างรายได้ได้แล้ว ยังสามารถเก็บไว้ใช้เพื่อเป็นสมุนไพรรักษาการต่างๆ ได้อีกด้วยครับ แต่ถึงอย่างไรแล้วในปัจุบันก็คงจะมีการปลูกต้นเฉาก๊วยน้อยลงครับ หากใครสนใจก็สามารถไปปลูกกันได้ที่บ้านเลยครับ
เฉาก๊วย เป็นไม้ล้มลุก มีลำต้นแบบเลื้อย จัดว่าเป็นไม้เล็ก มีใบสีเขียวคล้ายกับใบสาระแหน่ เพราะเป็นพืชในวงศ์เดียวกัน ปลายใบจะหยักคล้ายกับฟันปลา แถมยังมีขนปกคลุมบริเวณใบ ดอกของต้นเฉาก๊วย จะมีดอกสีขาวนวลแตกเป็นรวงคล้ายกับรวงข้าว แต่ละรวงจะมีดอกจำนวนมาก ส่วนเมล็ดที่ได้จากดอกนั้นมีสีน้ำตาลอมดำ
วิธีปลูกเฉาก๊วยก็ไม่ยากครับ เริ่มจากการเตรียมดินให้พร้อม โดยเลือกสถานที่ที่มีแสงแดดส่องถึงตลอดทั้งวันเท่านั้น แล้วนำดินมาผสมกับกาบมะพร้าวและแกลบดำเพื่อช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้กับดิน เพราะเฉาก๊วยนั้นเป็นพืชที่ชื่นชอบน้ำและความชุ่มชื้นเป็นอย่างมาก จากนั้นก็นำต้นเฉาก๊วยที่เตรียมไว้ปลูกลงในกระถางหรือจะปลูกลงในดินเลยก็ได้ครับ เมื่อปลูกเรียบร้อยแล้ว ก็รดน้ำและนำหญ้าแห้งมาคลุมไว้ราวๆ 7 วัน พอต้นเริ่มตั้งตรงค่อยนำหญ้าออกครับ ข้อดีของเฉาก๊วยนั้นก็คือเป็นพืชที่ขึ้นได้ในดินเกือบทุกชนิดครับ ขอแค่มีแดดและน้ำเพียงพอ วิธีดูแลก็เพียงใส่ปุ๋ยคอกปุ๋ยหมักอาทิตย์ล่ะครั้งแค่นี้ก็รอเก็บผลผลิตได้เลยครับ
ผลผลิตของเฉาก๊วยที่จำไปขายในเชิงพาณิชย์นั้น จะต้องนำไปตากแห้งก่อนนำไปขาย เพราะคนส่วนใหญ่จะซื้อเฉพาะใบเฉาก๊วยแห้งเพื่อไปผลิตเป็นขนมหวานเฉาก๊วยต่อไป โดยนำไปล้าทำความสะอาดเพื่อขจัดเศษทรายออกให้หมด แล้วนำไปต้มเดือดในน้ำสะอาด แล้วนำไปต้มอีกครั้งโดยผสมกับแป้งมันสำปะหลังละลายโดยใช้เวลาไม่เกิน 3 นาที ก็ได้ขนมหวนเฉาก๊วยเนื้อนิ่มมาทานได้อย่างอร่อยชื่นใจแล้วครั