โป๊ยกั๊ก เป็นเครื่องเทศที่ได้มาจากผลของพรรณไม้ในป่าดงดิบจากแถบประเทศจีน มีฝักเป็นรูปดาว จนเป็นที่มาของชื่อภาษาอังกฤษว่า star anise มีรสชาติคล้ายกับชะเอมเทศ โดยเรานำมาใช้เพื่อชูรสชาติอาหาร เพื่อให้มีกลิ่นและรสชาติที่ถูกปาก และยังถูกนำมาใช้เพื่อปรุงเป็นยาอีกด้วย เพราะอุดมไปด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่มีประสิทธิภาพ จนทำให้โป๊ยกั๊กเป็นที่ยอมรับไปทั่วโลกจนกลายเป็นฮีโร่ของเครื่องเทศสมุนไพรเลยครับ
สารหลักๆ ที่พบในโป๊ยกั๊กนั้นมีฟลาโวนอยด์และสารประกอบโพลีฟีนอลิกหลายชนิด และยังมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ ต้านอาการอักเสบ และต้านจุลชีพ โดย ฐานข้อมูลที่ได้รับการยอมรับอย่างสูงจากสถาบันสุขภาพแห่งชาติของอเมริกา อย่าง PubMed Central ได้กล่าวว่ามีผลการทดลองในสัตว์พบว่าสารต้านอนุมูลอิสระเหล่านี้ในโป๊ยกั๊กอาจมีคุณสมบัติในการลดขนาดของเนื้องอกได้ แต่ก็ต้องรอผลการวิจัยในมนุษย์กันต่อไปอีกขั้นนะครับ
โป๊ยกั๊กถูกนำมาใช้ในการแพทย์แผนจีนมานานหลายพันปีและยังได้รับการยอมรับในแนวทางการแพทย์ตะวันตกเมื่อไม่นานมานี้และได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นจากคุณสมบัติที่มีฤทธิ์ในการต้านจุลชีพและศักยภาพทางเภสัชวิทยา โดยเฉพาะปริมาณกรดชิคิมิกที่มีฤทธิ์ต้านไวรัสได้ดี และเป็นกรดที่เป็นสารออกฤทธิ์หลักในยา Tamiflu ซึ่งเป็นยายอดนิยมแผนปัจจุบันที่ใช้ในการโรคไข้หวัดใหญ่ด้วย และในยุคที่ไข้หวัดและไข้จากไวรัสกำลังแพร่ระบาดไปทั่ว จึงทำให้โป๊ยกั๊กกลายเป็นสมุนไพรที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น
โป๊ยกั๊กยังอุดมไปด้วยแอนโธลฟลาโวนอยด์ ซึ่งเป็นสารประกอบที่ส่งผลต่อรสชาติของเครื่องเทศและมีประโยชน์ในการต้านเชื้อรา ผลการวิจัยทางการเกษตรพบว่า trans -anethole จากโป๊ยกั๊กอาจยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคในพืชบางโรคได้ ประโยชน์ทางยาที่สำคัญอีกอย่างของโป๊ยกั๊ก คือ สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่เกี่ยวข้องกับอาการเจ็บป่วยต่างๆ งานวิจัยบางชิ้นเปิดเผยว่าสารสกัดจากโป๊ยกั๊กมีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับยาปฏิชีวนะต่อแบคทีเรียก่อโรคที่ดื้อยาหลายชนิด สิ่งนี้อาจเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการพัฒนายาปฏิชีวนะใหม่ในอนาคตได้ ส่วนการแพทย์แผนจีนนั้นจะนำโป๊ยกั๊กแห้งไปแช่ในน้ำร้อน เพื่อชงเป็นชา เพื่อใช้รักษาโรคทางเดินหายใจ บรรเทาอาการคลื่นไส้ แก้อาการท้องผูกและปัญหาทางเดินอาหารอีกด้วย
โป๊ยกั๊ก สามารถนำมาปรุงอาหาร โดยนำไปผสมกับผักชี อบเชย กระวานและกานพลู ซึ่งถือว่าเป็น 5 เครื่องเทศที่ได้รับความนิยมอย่างมาก และมักนิยมนำไปใช้ในการปรุงอาหารจีนดั้งเดิม อาหารเวียดนาม อาหารอินเดีย และอาหารในตะวันออกกลาง เพื่เพิ่มรสชาติและความหอมให้แก่เมนูต่างๆ และยังช่วยเพิ่มอาหารหวานและของหวานได้อย่างดีเยี่ยม เช่นผลไม้อบ พาย ขนมปัง และมัฟฟิน อีกด้วยครับ
