ต้นยี่โถ ชื่อไทย ๆ แต่มีถิ่นกำเนิดอยู่ใน โปรตุเกส อิหร่าน และเอเชียตะวันตก เป็นไม้ที่มีลักษณะเป็นไม้พุ่ม ลำต้นสูงใหญ่ เปลือกของลำต้นมียางสีขาวข้น มีใบเดี่ยว รูปทรงรี ปลายและโคนใบแหลม ใบมีสีเขียวเข้ม ให้ดอกเป็นสีชมพูเข้มหรือแดง บางพันธุ์ผลิดอกเป็นสีขาวก็มี ดอกจะมีกลิ่นหอมเมื่อบานเต็มที่ ให้ผลเป็นฝักยาว มีเมล็ดด้านในฝักจำนวนมาก เมื่อฝักแก่เต็มที่จะแตกออกเอง ทำให้กระจายพันธุ์ได้ง่าย เพราะเป็นพืชที่มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมสูง
ต้นยี่โถ นิยมปลูกเพื่อเป็นประดับอาคารบ้านเรือนและเป็นไม้กระถาง เพราะมีดอกสวย มีรูปลักษณะดังกุหลาบ ผลิดอกได้ทุกฤดู ส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ และยังดูแลรักษาง่ายตามลักษณะของพันธุ์พืช ทางด้านสรรพคุณทางสมุนไพรนั้น ตามตำราแผนโบราณจะนำส่วนใบ ดอก และผล จากต้นยี่โถมาใช้ประโยชน์หลายประการ เช่น นำดอกยี่โถมาใช้เป็นยาบำรุงหัวใจบ้างในบางตำรา แต่มีข้อพึงระวังเพราะส่วนของดอกนั้นมีพิษสูง อาจเป็นอันตรายได้ จึงควรต้องได้ปรึกษากับแพทย์แผนไทยก่อนใช้ทุกครั้ง ผลยี่โถเป็นยาขับปัสสาวะ ส่วนลำต้นและเปลือกไม้นำมารักษาโรคกลากเกลื้อน โรคผิวหนัง และบรรเทาอาการแผลอักเสบเป็นหนองต่างๆ และด้วยความเป็นพิษของดอกยี่โถ จึงได้มีการนำมาใช้เป็นยากำจัดแมลงและหนู ด้วยวิธีง่ายๆ แค่นำเปลือกไม้ที่แก่จัดและมีน้ำยางเหนียวข้นติดอยู่ไปวางบนเส้นทางของหนู ก็จะทำให้หนูติดกับดักและตายได้ เพราะน้ำยางจากต้นไม้ชนิดนี้ออกฤทธิ์เป็นพิษต่อสิ่งมีชีวิตครับ
ในตำราไทยระบุว่าราก เปลือก ดอก จากต้นยี่โถนี้หากใช้ไม่เป็นอาจจะมีอันตรายถึงชีวิต จึงกลายเป็นข้อจำกัดในการที่จะใช้มาผลิตเป็นสมุนไพร ขณะเดียวกันแม้ว่าเราจะปลูกเป็นไม้ประดับก็ต้องระมัดระวังน้องหมาน้องแมวของเราไปเผลอตะกุยหรือกัดกินส่วนใดของต้นยี่โถเข้า ก็อาจจะเกิดอันตรายได้ ถ้าเผลอกัดหรือเคี้ยวดอกยี่โถเข้าไป เราต้องรีบนำเบกกิ้งโซดาป้อนให้สัตว์เลี้ยงของเรากินเพื่อจะได้สำรอกออกนะครับ แล้วรับนำส่งสัตวแพทย์ในทันที
มีการระบุจากห้องสมุดยาแห่งประเทศสหรัฐอเมริกา ว่า ยี่โถสามารถออกฤทธิ์ต่อระบบการทำงานของหัวใจให้เต้นไม่เป็นปกติ ความดันโลหิตลดลง ส่งผลต่อประสาทตาทำให้เกิดตาพร่ามัว ออกฤทธิ์กดประสาททำให้เกิดอาการมึนเมาและไร้สติ หากได้รับปริมาณมาก ในบางรายยังพบว่ามีอาการท้องเสียอย่างรุนแรง หรือมีอาการเบื่ออาหารตามมาด้วย
แม้ว่าต้นยี่โถจะไม้ประดับที่แสนงดงามและมีกลิ่นหอมรัญจวนใจ แต่ก็มีข้อพึงระวังอย่างยิ่งยวดก่อนนำมาปลูกนะครับ ใครคิดจะปลูกต้องคำนึงถึงคนและสัตว์ในบ้านไว้ด้วยครับผม
