กะหล่ำดอก หรือ ดอกกะหล่ำ เชื่อว่าคนไทยทุกคนต้องรู้จัก และอาจไม่ต้องบรรยายถึงรูปร่างหน้าตาของผักยอดนิยมชนิดนี้โดยละเอียดอีก แต่บางคนอาจสงสัยว่า ตกลงเราจะควรเรียกชื่อผักชนิดนี้ว่าอะไรกันแน่คำตอบก็คือถูกต้องทั้ง 2 ชื่อ เพราะไม่ว่าเราจะสั่ง กะหล่ำดอก หรือดอกกะหล่ำ จากแม่ค้าผักในตลาด หรือจากร้านอาหารไหนๆ ก็ตาม เราจะได้กินผักชนิดเดียวกันแน่นอน เพราะในความเข้าใจของคนทั่วไปแล้วก็คือผักชนิดเดียวกัน เพียงแต่ในเอกสารที่เป็นทางการ จะนิยมใช้คำว่า กะหล่ำดอก มากกว่านั่นเอง
กะหล่ำดอก เป็นผักสากลที่นิยมกันทั่วโลก ในต่างประเทศที่ปลูกกันมากๆ เช่น ยุโรป อเมริกา ญี่ปุ่นหรือไต้หวัน ได้มีการพัฒนาพันธุ์ กะหล่ำดอกกันอยู่เสมอ เพื่อทำให้มีผลผลิตสูงขึ้น สามารถทนต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ ได้ดีขึ้น เพื่อขยายการเพาะปลูกและขายเมล็ดพันธุ์ให้แก่ประเทศอื่นๆ ได้มากขึ้น จนทุกวันนี้มีกะหล่ำดอก เป็นร้อยสายพันธุ์ ทั้งพันธุ์เบา พันธุ์หนัก หรือพันธุ์ที่ปลูกได้ในเขตร้อนชื้นทั่วโลก
ในอดีต กะหล่ำดอก ที่ปลูกในบ้านเรา จะปลูกได้ผลผลิตดี เฉพาะบนที่สูงทางภาคเหนือเท่านั้น เพราะมีแต่พันธุ์ที่เหมาะกับอากาศเย็น แม้ทุกวันนี้จะมีกะหล่ำดอกพันธุ์ใหม่ๆ ที่ทนอากาศร้อนได้มากขึ้น แพร่หลายเข้ามาก็ตาม แต่ผลผลิตที่ได้ก็จะสมบูรณ์น้อยกว่า การปลูกในพื้นที่อากาศเย็นอยู่ดี เรียกได้ว่ายิ่งเย็นยิ่งดี ส่วนสภาพดินที่เหมาะสม คือดินร่วนเหนียวที่อุ้มน้ำดี แต่ระบายน้ำได้ไม่ท่วมขัง
กะหล่ำดอกนั้นเรานิยมกินเฉพาะส่วนยอดของลำต้น ที่มีลักษณะเป็นก้อนสีขาวนวล อัดตัวกันแน่นจนแข็งกรอบ ไม่อวบน้ำ ที่เรานิยมเรียกส่วนนี้ว่าดอกกะหล่ำ ซึ่งที่จริงแล้วเป็นส่วนที่ให้กำเนิดช่อดอก เพราะถ้าปล่อยให้เติบโตต่อไปโดยไม่เก็บเกี่ยว ส่วนนี้จะมีช่อดอกยืดออกมา และติดเมล็ด ดอกกะกล่ำโดยทั่วไปจะหนัก 0.5-1.50 กิโลกรัม เส้นผ่าศูนย์กลาง10-20 เซนติเมตร แตกต่างกันไปตามแต่ละสายพันธุ์ ส่วนอายุการเก็บเกี่ยวโดยประมาณ 90-120 วัน นับจากเริ่มเพาะเมล็ด แต่ก็ขึ้นอยู่กับพันธุ์อีกว่าจะเป็นพันธุ์เบา หรือ พันธุ์หนัก
กะหล่ำดอก เป็นผักที่มีความยากในการปลูก พื้นที่ปลูกควรมีอากาศเย็นในตอนกลางคืน และมีแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ เกษตรกรผู้ปลูกจะต้องรู้วิธีการปลูก วิธีบำรุงรักษาอย่างถูกต้อง และต้องอาศัยความชำนาญโดยเฉพาะการดูแลเรื่องน้ำ เพราะเป็นพืชที่ต้องการน้ำตลอดในช่วงของการเติบโต แต่ถ้าให้น้ำมากเกินไปจนดินแฉะอาจเกิดโรคดอกเน่าได้ แต่ถ้าขาดน้ำก็จะชะงักการเจริญเติบโต กระทบต่อการสร้างดอก ทำให้ดอกไม่แน่น เสียน้ำหนัก และส่งผลทำให้กะหล่ำดอกขายได้ราคาไม่ดี เพื่อนๆ เกษตรกรจึงต้องหมั่นดูแลเรื่องความชื้นของดินในแปลงปลูกอยู่เสมอ หากเราใส่ใจเต็มที่ ราคาที่เราขายได้ก็พุ่งสูงตามไปด้วยนะครับ
