แพะ เป็นสัตว์ ที่สามารถหากินเองได้ มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมทุรกันดารได้ดี แต่หากผู้เลี้ยงไม่เอาใจใส่ปรับปรุงการเลี้ยงให้ถูกต้อง ผลตอบแทนจากแพะก็จะน้อยลงเป็นเงาตามตัวไปด้วย และวันนี้เราจะมาคุยกันเรื่องการเลี้ยงแพะอย่างถูกวิธีโดยที่จะมาให้ความรู้ในการเลี้ยงแพะตั้งแต่การเตรียมตัวกัน
คุณสมบัติคนที่จะเลี้ยงแพะได้อย่างแรกเลยต้องมีใจรักแพะเพราะเป็นสัตว์ที่ละเอียดอ่อนมาก แล้วจึงเริ่มจากการสร้างโรงเรือนตามทุนทรัพย์ หาซื้อพ่อแม่พันธุ์ที่มีประวัติการตรวจเลือดที่ชัดเจนปลอดโรคแท้งติดต่อ การเตรียมพืชอาหารสัตว์ไว้รองรับกับจำนวนแพะที่เราจะเอามาเลี้ยงซึ่งต้องสมดุลกัน ซึ่งทั้งหมดนี้จะทำให้ลูกแพะโตเร็ว ลงทุนน้อย ขายได้เร็ว เพราะตลาดยังมีความต้องการแพะสม่ำเสมอทั้งในและต่างประเทศ ประกอบกับสภาพพื้นที่และสภาพอากาศบ้านเราอำนวยต่อการเลี้ยงแพะได้เป็นอย่างดี หากเราวางแผนดีๆ สามารถสร้างเป็นอาชีพที่ยั่งยืนได้
การสร้างโรงเรือนที่ใช้เลี้ยงแพะ เราควรมีหลังคากันฝนกันแดดให้แก่ฝูงแพะที่เราเลี้ยงอย่างถูกสุขลักษณะ ยกพื้นสูงเพื่อการทำความสะอาดง่าย มีที่ใส่น้ำและอาหาร โดยความยาวรางอาหารมีเพียงพอให้แพะกินได้ครบทุกตัว และควรแบ่งเลี้ยงแพะโตและคอกลูกแพะเป็นสัดส่วนแยกจากกัน โดยขนาดของพื้นที่สำหรับแพะรุ่น ใช้พื้นที่ประมาณตัวละ 1 ตารางเมตร แต่ถ้าเป็นพ่อแม่พันธุ์ตัวละ 1.5 ตารางเมตร สำหรับผนังข้อควรใช้ไม้ตอกกั้นให้สูงประมาณ 1.5 เมตร เพื่อป้องกันไม่ให้แพะกระโดดปีนข้ามได้ ทางขึ้นลงของโรงเรือนควรยกระดับและควรลาดเอียงเกินกว่า 45 องศา ส่วนของแบบหลังคาโรงเรือนเลี้ยงแพะ มีหลายแบบ เช่น เพิงหมาแหงนหรือแบบหน้าจั่ว เพื่อนๆ เกษตรกรที่สร้างโรงเรือนควรเลือกแบบที่เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศและทุน ซึ่งโดยทั่วไปหลังคาควรสูงจากพื้นประมาณ 2 เมตร ไม่ควรสร้างโรงเรือนให้หลังคาต่ำเกินไปเพราะอาจจะทำให้ร้อนและอากาศถ่ายเทได้ไม่ดี สำหรับวัสดุที่ใช้มุงหลังคาก็จะใช้จากหรือสังกะสีก็ได้ และควรมีบริเวณสำหรับให้แพะเดินรอบโรงเรือน และทำรั้วภายนอกล้อมรอบโรงเรือน โดยไม่ควรใช้ลวดหนามเป็นวัสดุเพราะแพะเป็นสัตว์ที่ซุกซนอาจจะได้รับอันตรายจากลวดหนามได้ครับ
การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์แพะต้องดูทั้งเพศผู้และเพศเมีย อย่างเช่นลักษณะที่ดีของเพศเมีย คือ เต้านมต้องสวยเท่ากันโครงร่างดีตามมาตรฐานของแต่ละพันธุ์ ลักษณะท่ายืนต้องสง่างาม ร่าเริงแจ่มใส สุขภาพดี ส่วนเพศผู้เราดูตรงลักษณะคล้ายๆกับเพศเมีย คือยืนสง่างาม ตาสดใส สุขภาพดี มีอัณฑะเท่ากันนี้ โดยสามารถหาซื้อได้จากฟาร์มแพะที่ได้รับการรับรองมาตรฐานฟาร์มจากกรมปศุสัตว์ และอีกข้อหนึ่งก็คือต้องเป็นฟาร์มปลอดโรคแท้งติดต่อหรือ brucellosis เพราะโรคนี้เป็นโรคติดต่ออันตรายมากๆ ถ้ามีใบปลอดโรคจากกรมปศุสัตว์แล้วก็สามารถมั่นใจได้ว่าเพื่อนๆ เกษตรกรได้ซื้อแพะที่มีสุขภาพดีแล้วก็พันธุ์ดีไปเลี้ยงกันครับ ส่วนของอาหารทั้งอาหารหยาบและอาหารข้นต้องมีให้เพียงพอต่อการเลี้ยงแพะแต่ละตัว้วยนะครับ
