การสังเกตโรคพืชไม่ให้พืชที่ปลูกติดเชื้อราและแบคทีเรียเป็นสิ่งที่เราควรเฝ้าระวังเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะโรคเน่าเละซึ่งเป็นโรคที่สามารถแพร่ระบาดได้ในพืชผักที่เรานิยมเพาะปลูก โดยเฉพาะผักตระกูล ผักกาด และบร็อคโคลี่ ซึ่งเป็นผักที่มีลำต้นไม่สูงมากนัก มีลำต้นอวบอิ่มน้ำดึงดูดแมลงพาหะให้มาอาศัยและวางไข่ได้
โรคเน่าเละเกิดจากแบคทีเรียชนิดหนึ่ง ซึ่งแพร่เข้าสู่บาดแผลหรือรอยขีดขวนในแต่ละส่วนของพืช ทำให้แบคทีเรียนั้นเข้าไปอาศัยอยู่ในลำต้น ใบ หรือ ผลของพืช จนเพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อยๆและทำให้พืชมีของเหลวข้นบริเวณแผล และมีแผลสีน้ำตาลที่ค่อยๆ ขยายเป็นวงกว้าง หากเกิดบริเวณใบพืชก็จะมีแผลก่อนที่จะเหี่ยวเฉาและหลุดร่วงไปในที่สุด แต่ถ้าหากเกิดบริเวณลำต้นแล้วลำต้นจะค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลก่อนที่จะเหี่ยวและหักลง โรคเน่าเละยังเกิดจากแมลงบางชนิดที่ไปดูดหรือกัดกินต้นพืชที่มีแบคทีเรียของโรคเน่าเละอยู่และมากัดกินพืชต้นอื่นต่อ โดยเฉพาะแมลงวันผัก ที่สามารถดูดแบคทีเรียดังกล่าวเก็บสะสมไว้ ก่อนที่จะไปวางไข่บริเวณพืชผักต้นอื่น ทำให้พืชผักเหล่านั้นสามารถติดโรคเน่าเละได้ แต่โรคเน่าเละไม่สามารถติดเมล็ดพันธุ์พืชได้เนื่องจากมีความชื้นไม่เพียงพอที่แบคทีเรียของโรคเน่าเละจะอาศัยอยู่ได้
หากเราพบเจอผักต้นไหนในแปลงปลูกเป็นโรคเน่าเละดังกล่าวก็ให้รีบนำต้นผักรวมทั้งเศษใบไปทำลายนอกแปลงปลูกในทันที เพื่อลดการกระจายของแบคทีเรีย และก่อนที่เพื่อนๆ เกษตรกรจะปลูกผักชนิดใดแนะนำให้ทำการพรวนดินพลิกหน้าดินตากแดดไว้อย่างน้อย 2 สัปดาห์ เพื่อกำจัดวัชพืชรวมทั้งฆ่าเชื้อโรคและแบคทีเรียบางชนิดก่อนครับ เมื่อปลูกผักลงแปลงปลูกให้เว้นระยะห่างพอสมควร เพื่อป้องกันไม่ให้โรคพืชระบาดไปยังผักต้นอื่นได้ และหากต้องเก็บผลผลิตของพืชพันธุ์ที่ปลูกให้เก็บด้วยความระมัดระวังไม่ทำให้ต้นพืชและผลช้ำหรือเกิดบาดแผล เพราะอาจทำให้ติดโรคเน่าเละได้ และควรรดน้ำเฉพาะเวลากลางวันเท่านั้นเพื่อลดความชื้นบริเวณแปลงปลูก
สำหรับการดูแลผลผลิตที่เก็บเกี่ยวแล้ว ให้เรานำผลผลิตไปเก็บในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก เพื่อไม่ให้พืชผลเกิดความชื้นได้ง่าย หมั่นกำจัดแมลงศัตรูพืชต่างๆ อย่างสม่ำเสมอ และอาจใช้น้ำส้มควันไม้ป้องกันแมลงศัตรูพืชรวมทั้งโรคพืชบางชนิดแทนการใช้สารเคมีได้อีกด้วยครับ ทั้งนี้ควรทำความสะอาดอุปกรณ์ที่ใช้ในการเกษตรอย่างสม่ำเสมอ เพื่อไม่ให้ติดเชื้อราและแบคทีเรียต่างๆได้ แม้โรคเน่าเละที่แพร่ระบาดในแปลงผัก หรือ ไร่นาไร่ข้าวรวมทั้งพืชผลต่างๆจะสามารถแพร่กระจายได้ง่าย แต่ถ้าหากเราป้องกันรักษาดูแลแปลงผัก รวมทั้งพืชพันธุ์ที่ปลูกเป็นอย่างดีก็จะทำให้ห่างไกลจากโรคเน่าเละได้ครับ
