สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

การเพาะเมล็ดผักหวานป่า

หลายคนให้ความสนใจกับการเพาะเมล็ดผักหวานป่า เพราะเป็นหนึ่งในวิธีการขยายพันธุ์ที่เป็นที่นิยมและให้ผลดีมากในปัจจุบันเมื่อเปรียบเทียบกับวิธีอื่นๆ แต่ในการขยายพันธุ์โดยวิธีการนี้จำเป็นที่จะต้องทำความเข้าใจก่อนด้วยว่า ต้นผักหวานนั้นจะผลิตเมล็ดพันธุ์ได้ไม่มาก มีจำนวนต้นที่สามารถให้เมล็ดได้ไม่มากนัก เพราะโดยทั่วไปเรามักจะตัดยอดผักไปใช้ประโยชน์กันก่อนที่ต้นพืชจะออกผล หรือบางครั้งอาจจะตัดผลอ่อนมาประกอบอาหาร ทำให้แทบไม่เหลือผลแก่ที่จะให้เมล็ดพันธุ์ได้ ทำให้มีเมล็ดค่อนข้างจำกัด และข้อสำคัญอีกประการหนึ่งคือ เมล็ดผักหวานมีอายุการเก็บรักษาค่อนข้างจำกัด  ทำให้เมื่อได้เมล็ดแล้วต้องเร่งทำการเพาะปลูกภายในช่วงระยะเวลาสั้นๆ โดยนิยมปลูกประมาณเดือนพฤษภาคม

เมื่อเข้าใจถึงข้อจำกัดของการเพาะเมล็ดผักหวานป่ากันแล้ว ก็มาสู่กระบวนการเตรียมการที่จะทำการเพาะเมล็ด โดยเริ่มจาก การเก็บเมล็ดที่แก่จัดมากจากผลแก่ แล้วนำเมล็ดมาแกะเยื่อหุ้มออกจากเมล็ดให้สะอาด เพื่อป้องกันความชื้นและการเกิดเชื้อราแก่เมล็ด ควรสวมถุงมือยางก่อนสัมผัสเมล็ด เพราะเมล็ดจะมีสารที่เป็นกรด อาจจะทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ บีบเมล็ดและนวดให้เหลือเพียงแกนเมล็ด แล้วนำมาคลุกกับปูนขาวเพื่อปกป้องเมล็ดพันธุ์จากเชื้อราและแมลงต่างๆ แล้วจึงนำเมล็ดที่ได้ไปใส่ลงในกระบะทรายหรือถุงเพาะชำที่มีดินผสมแกลบ การวางเมล็ดลงให้ฝังเมล็ดลงไปในดินหรือทรายลงไปครึ่งเมล็ด ใช้เวลาราว 5-10 วันเมื่อเมล็ดเริ่มแตกลายงา จะมีรากงอกหยั่งลงไปในดินลักษณะเดียวกันกับถั่วงอก หากเพาะในกระบะทรายให้ย้ายไปปลูกในถุงดำ ใช้เวลาราว 4-5 สัปดาห์เมื่อรากยาวและแข็งแรงสมบูรณ์ ต้นกล้าจะแทงยอดเหนือดิน จึงนำไปปลูกในหลุมปลูกต่อไป วิธีการปลูกเช่นนี้ทำให้เมล็ดเกิดอัตราการงอกที่สูงกว่าการหยอดเมล็ดในหลุมปลูก

เมื่อเราได้วิธีการเพาะเมล็ดผักหวานป่าแล้ว เรามาตามไปดูกันว่าวิธีการไหนที่จะทำให้เมื่อเราปลูกไปแล้วต้นจะเติบโตได้ดี ซึ่งการเตรียมหลุมปลูกที่มีอินทรียวัตถุคือส่วนสำคัญที่จะทำให้ต้นพืชโตเร็ว ให้ขุดหลุมที่มีขนาดความกว้าง,ความยาว,ความลึก 50 เซนติเมตรเท่ากัน เตรียมวัสดุปลูกที่ประกอบด้วย ปุ๋ยมูลสัตว์แห้ง แกลบดำ แกลบดิบ ดินร่วน คลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วเติมน้ำปุ๋ยชีวภาพให้ชุ่มฉ่ำ เตรียมไว้ 1 สัปดาห์ก่อนที่จะย้ายต้นกล้าลงหลุม วิธีนี้จะทำให้สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เร็วขึ้น การดูแลที่สำคัญคืองดใช้สารเคมีทุกชนิดและไม่ให้เกิดน้ำท่วมขัง ใช้ระยะเวลาราว 2 -3 ปี จะเก็บยอดผักไปขายได้อย่างต่อเนื่อง ปลูกรอบเดียว เก็บเกี่ยวได้ยาวๆ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook