ผักแว่น เป็นพืชในกลุ่มเฟิร์นน้ำ ประเภทไม้ล้มลุก มีอายุหลายปี พบได้ทั่วไปในเขตอบอุ่นในทวีปเอเชีย และในทวีปแอฟริกา ในประเทศไทยเรามีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่นในภาคใต้เรียกว่า ผักลิ้นปี่ เป็นต้น ผักแว่นมักจะพบได้ตามดินลุ่มน้ำ บริเวณน้ำท่วมขัง ชายตลิ่ง ริมคลอง หนอง บึง และในนาข้าว มีรากเกิดใต้ลำต้น โดยที่ลำต้นมีทั้งแบบไหลในน้ำหรือเหง้าอยู่ใต้ดิน ลำต้นมีข้อปล้องอย่างเห็นได้ชัดระหว่างลำต้นกับก้านใบ ที่เป็นจุดแตกตัวของไหลหรือรากฝอยได้ สามารถแตกเถากลม เรียงยาว เป็นแขนงและเถาย่อย ใบผักแว่นมีรูปทรงกลม ขอบใบหยักกลม ใบอ่อนจะม้วนตัวก่อนที่จะเริ่มบานออก มีดอกแหลมขนาดเล็กและมีปริมาณดอกน้อยมาก
ผักแว่นได้รับความนิยมนำมารับประทานจนกลายเป็นผักเชิงการค้า เพราะถือได้ว่าเป็นอาหารที่เมื่อนำมาปรุงแล้วมีความอ่อนนุ่ม ย่อยง่าย เหมาะกับผู้สูงอายุและเด็ก โดยส่วนใหญ่นำมาปรุงเป็นแกงต่างๆ หรือนำมาทานแนมกับน้ำพริก และยังสามารถนำไปปั่นเป็นน้ำผักสด เพื่อบำรุงสุขภาพและเป็นการล้างลำไส้ไปในตัวด้วย แม้จะมีรสชาติจืด แต่มีกลิ่นหอมจางๆ เต็มไปด้วยสรรพคุณในการลดพิษไข้ บรรเทาอาการร้อนใน ดับกระหายน้ำ มีค่าดัชนีในการต้านอนุมูลอิสระสูง รวมทั้งวิตามินซี ธาตุเหล็กและเบต้าแคโรทีน ซึ่งช่วยชะลอวัยและความเสื่อมสภาพของร่างกายได้ และยังช่วยสร้างภูมิต้านทาน ปรับธาตุให้เหมาะสม ช่วยให้ทานอาหารได้เอร็ดอร่อยมากขึ้น แต่ทางภาคเหนือก็ยังมีความเชื่อเล็กๆ ว่าสตรีมีครรภ์ห้ามรับประทานผักแว่น โดยมีความวิตกว่า แขนงของผักแว่นอาจจะไปพันคอเด็กในครรภ์จนเป็นอันตรายได้ ซึ่งก็เป็นความเชื่อและแนวการปฏิบัติแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่นครับ
การจะนำผักแว่นมารับประทานนั้น เราต้องคำนึงถึงความสะอาดด้วยครับ เพราะผักแว่นมีที่มาจากหลายที่ หากไม่มั่นใจว่าเป็นผักแว่นจากการเพาะปลูกแบบอินทรีย์หรือปลอดสารจริงๆ ควรล้างทำความสะอาดก่อนครับ เพราะผักแว่นที่เติบโตในท้องนา อาจได้รับสารเคมีจากแปลงนาได้ เมื่อเรารับประทานไปก็อาจมีผลต่อร่างกายเรา ซึ่งตรงนี้กลายเป็นโอกาสทางการตลาดสำหรับเพื่อนๆ เกษตรกรที่อยากจะลงทุนปลูกผักแว่นไว้ขายนะครับ เพราะหากเรามีระบบชลประทานดีๆ ขยายพันธุ์ผักแว่นแบบปลอดสารพิษ ไม่ต้องวุ่นวายกับดิน เพราะผักแว่นเติบโตได้ดีในน้ำอยู่แล้ว ขยายพันธุ์ได้เร็ว ทำให้เราเก็บเกี่ยวได้ง่าย จึงน่าจะเป็นโอกาสที่ดีในการผลิตออกสู่ตลาด ขายในราคาที่ดีขึ้นเพราะปลอดสารพิษร้อยเปอร์เซ็นต์ หรือจะส่งร้านอาหารสุขภาพก็เป็นช่องทางที่มีโอกาสทีเดียวครับ
