พริกขี้หนูสวน และ พริกขี้หนูทั่วไป สำหรับคนที่ถนัดกินอย่างเดียว แต่ทำกับข้าวอะไรไม่เป็น โดยมากมักไม่ทราบเลยว่า พริกขี้หนู 2 ชนิดนี้ มีคุณสมบัติแตกต่างกันอย่างไร นอกจากเรื่องความยาวของเม็ดพริกที่เห็นได้ชัด เพราะเมื่อนำเม็ดพริกขี้หนูสวน มาเปรียบเทียบกับเม็ดพริกขี้หนูทั่วไป จะเห็นได้ว่าพริกขี้หนูทั่วไปมีความยาวมากกว่าพริกขี้หนูสวน 1-2 เท่าตัวเลยทีเดียว
พริกขี้หนูสวน เรียกอีกอย่างว่า พริกขี้หนูเม็ดเล็ก เพราะปกติแล้วเม็ดพริกจะยาวไม่เกิน 2 เซนติเมตร และมีราคาแพงกว่าพริกขี้หนูทั่วไปเกือบเท่าตัว ทั้งที่ได้เนื้อพริกนิดเดียว ซึ่งก็เป็นเพราะพริกขี้หนูสวนมีรสชาติที่เผ็ดร้อนมากและมีกลิ่นหอม เมื่อใช้ปรุงอาหารจะให้กลิ่นรสที่อร่อยกว่ามาก ในขณะที่พริกขี้หนูทั่วไปจะเผ็ดน้อยกว่าและมีกลิ่นเหม็นเขียว และต้องใช้ปริมาณมากกว่า เพื่อให้ได้รสเผ็ดเท่ากัน
พริกขี้หนูสวน เป็นไม้พุ่มตรง สูง 60-90 เซนติเมตร ต้นพริกที่สมบูรณ์จะมีกิ่งแตกขึ้นมาจากลำต้น บริเวณผิวดินหลายกิ่ง จนดูเหมือนกับมีพริกหลายต้นรวมอยู่ในที่เดียวกัน พริกขี้หนูสวนชอบอากาศร้อนชื้น และที่สำคัญที่สุดก็คือ พริกขี้หนูสวนไม่ชอบแสงแดด และจะเติบโตได้ดีมากถ้าอยู่ใต้ร่มเงาต้นไม้ใหญ่ หรือปลูกพริกแซมไว้ในสวนต้นไม้ชนิดอื่นที่ให้ร่มเงา จึงเป็นที่มาของชื่อ พริกขี้หนูสวน ต่างจากพริกขี้หนูทั่วไปที่นิยมปลูกกันแบบไร่กลางแจ้ง เพราะทนแสงแดดได้ และให้ผลผลิตมากกว่า
พริกชนิดนี้ชอบอุณหภูมิประมาณ 20 – 30 องศาเซลเซียส ถ้าสูงเกินกว่า 35 องศาเซลเซียส จะทำให้ดอกและผลอ่อนร่วงเสียหาย ดังนั้นพริกจึงมักขาดตลาดในฤดูร้อนเสมอ นอกจากนี้ พริกขี้หนูสวนยังชอบดินร่วนปนทราย ไม่มีน้ำขังหรือชื้นแฉะ เพราะรากพริกเน่าง่าย ควรปลูกบนที่ดอน หรือยกแปลงสูงเท่านั้น ต้นพริกขี้หนูสวนนั้นมีอายุสั้น ไม่ถึง 14 เดือนก็จะต้องปลูกใหม่ การขยายพันธุ์ใช้การเพาะเมล็ดเป็นหลัก โดยใช้เมล็ดพันธุ์จากเม็ดพริกที่เพิ่งเก็บเกี่ยวไปในแต่ละรอบ จึงไม่มีสายพันธุ์ที่แน่ชัด และไม่มีความแน่นอนของผลผลิต
ในปีพ.ศ.2562 สถาบันวิจัยพืชสวน ประสบผลสำเร็จในการวิจัยและปรับปรุงพันธุ์ จนได้พริกขี้หนูสวนพันธุ์ใหม่ที่ให้ผลิตสูงตั้งชื่อว่าพริกขี้หนูสวนพันธุ์กาญจนบุรี 2 ซึ่งผ่านการรับรองพันธุ์พืชจากกรมวิชาการเกษตรเป็นพริกขี้หนูสวนพันธุ์ใหม่ที่ให้ผลผลิตสูงมากกว่า 700 กรัมต่อต้น เมื่อทดลองเก็บเกี่ยวสัปดาห์ละครั้ง พบว่าให้ผลผลิตสูงสุดเฉลี่ย 1 ตันต่อไร่ และเริ่มให้ผลผลิตเร็วกว่าพริกขี้หนูสวนที่ปลูกอยู่ทั่วไปประมาณ 1 เดือน จึงทำให้มีจำนวนครั้งที่เก็บเกี่ยวมากกว่า ในระยะเวลาการปลูกเท่ากัน เม็ดพริกมีขนาดเล็ก เหยียดตรง มีความยาว 1.6-2.5 เซนติเมตร ผลอ่อนสีเขียว ผลสุกเป็นสีแดงเข้ม ผิวเรียบเป็นมัน มีรสชาติเผ็ดจัด และกลิ่นหอม สำหรับผู้ที่สนใจพันธุ์พริกขี้หนูสวนกาญจนบุรี 2 สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สถาบันวิจัยพืชสวน กรมวิชาการเกษตร โทร.0-2579-0583
