สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

การโน้มกิ่ง หรือทับกิ่ง ขยายพันธุ์พืชให้ได้ผลเร็ว

การโน้มกิ่ง หรือทับกิ่ง เป็นหนึ่งในวิธีการเพื่อขยายพันธุ์พืชที่มักใช้กันอย่างกว้างขวาง ซึ่งโดยทั่วไปหากเราสังเกตให้ดีจะพบว่าเป็นวิธีการตามธรรมชาติของพืชหลายชนิด ที่เมื่อกิ่งก้านโน้มไปสัมผัสดินสักระยะหนึ่งจะมีรากงอกเจริญลงดินและเกิดเป็นพืชเจริญเติบโตขึ้นมาได้ ดังนั้นเราจึงนำวิธีดั้งเดิมนั้นมาใช้เพื่อให้พืชขยายพันธุ์ได้ทั้งที่กิ่งพันธุ์นั้นยังอาศัยอยู่บนต้นแม่พันธุ์อยู่ เมื่อเกิดรากได้ดีแล้วค่อยตัดเพื่อแยกไปปลูก

การขยายพันธุ์พืชด้วยวิธีการโน้มกิ่ง หรือทับกิ่ง จะทำให้ต้นพืชที่ได้มีคุณสมบัติตรงตามสายพันธุ์ต้นแม่พันธุ์ ไม่เกิดการกลายพันธุ์เหมือนการเพาะด้วยเมล็ด และต้นไม้ที่ได้จะมีลำต้นสมบูรณ์ ทำให้ผลิดอกออกผลได้เร็ว เหมาะกับพืชที่มีเถาเลื้อยหรือมีกิ่งที่สามารถโน้มได้สะดวก เพื่อให้ง่ายต่อการโน้มลงถึงดิน ส่วนใหญ่จะนิยมใช้วิธีนี้ทั้งแบบฝังยอดและยอดโผล่ โดยการฝังแบบยอดโผล่นั้น คือ การปาดกิ่งแล้วยึดกิ้งไว้ที่บริเวณเหนือดินด้วยลวดหรือไม้ ก่อนที่จะกลบดินที่บริเวณกิ่งไว้ เพื่อให้รากงอก โดยปล่อยให้ส่วนของปลายยอดเป็นอิสระจากดิน เช่น ต้นสาวน้อยปะแป้ง ฟิโลเดรดรอน เป็นต้น ส่วนการโน้มกิ่งแบบฝังยอดนิยมใช้กับไม้ประเภท ราสเบอรี่และประทัดจีน เป็นต้น

นอกจากนี้ การโน้มกิ่ง หรือทับกิ่ง ยังมีรูปแบบทีซับซ้อนมากขึ้น เช่น การทับกิ่งแบบกลบดินหลายช่อง เหมาะสำหรับพืชที่มีลำต้นยาวและมีข้อ เพื่อให้ข้อที่พร้อมเจริญอยู่เหนือดินเป็นระยะ เช่น มะลิและพลูด่าง เป็นต้น สำหรับพืชที่มีกิ่งที่โน้มยาก สามารถทำการโน้มกิ่งได้ในระยะที่พืชอยู่ในช่วงพักตัว ด้วยการตัดต้นแม่พันธุ์ให้เหลือลำต้นระดับสูงเกือบชิดระดับดิน แล้วรอให้แตกกิ่งอ่อน จึงนำวัสดุปลูกหรือดินไปเทกลบที่โคนกิ่งเพื่อให้เกิดรากใหม่ ก่อนที่จะนำไปแยกปลูก เป็นวิธีการที่มักจะนำไปใช้ในการขยายพันธุ์ กุหลาบ เพื่อให้ได้ต้นกล้าที่มีดอกงดงาม สมบูรณ์ เหมือนต้นแม่พันธุ์ และมีความต้านทานต่อโรคสูง

ส่วนไม้ที่เป็นไม้เนื้อแข็งนั้นไม่เหมาะต่อการสุมโคน เพราะจะทำให้กิ่งไม่ได้รับแสง แต่สามารถทำการโน้มกิ่ง หรือทับกิ่งได้ด้วยการขุดร่องไม่ลึก แล้วใช้ตะขอตรึงกิ่งไว้ให้อยู่ในระนาบเดียวกับดิน แล้วจึงนำดินมากลบทับบริเวณโคนกิ่งใหม่ที่งอก รอจนเกิดรากที่บริเวณโคนจึงทำการแยกปลูกในลำดับถัดไป ซึ่งวิธีนี้มักจะใช้กันในแถบยุโรป โดยใช้เพื่อขยายพันธุ์ผลไม้กลุ่มแอปเปิ้ลและเชอรี่ เป็นต้น

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook