รถเกี่ยวข้าวคือเครื่องจักรกลการเกษตร ที่เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้เกษตรกรทำงานได้เร็วขึ้น โดยเฉพาะในฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าว ซึ่งแต่ก่อนเราจะใช้วิธีการเกี่ยวข้าวด้วยมือ โดยการลงแขกช่วยกัน แต่ปัจจุบันจำนวนเกษตรกรมีน้อย แม้จะรวมกลุ่มกันเพื่อลงแขก ก็ยังไม่สามารถจะเก็บเกี่ยวข้าวได้ทันเวลา รวมทั้งขาดแคลนแรงงานที่จะมารับจ้างเกี่ยวข้าวด้วย
รถเกี่ยวข้าวจึงมีบทบาทสำคัญจนกลายเป็นเครื่องจักรที่ชาวนาต่างต้องการนำมาใช้งานในฤดูกาลเก็บเกี่ยว บ้างก็ซื้อมาไว้ใช้งานหากมีพื้นที่เพาะปลูกมาก และหลังจากที่เกี่ยวข้าวในนาตัวเองเสร็จ ก็นำไปรับจ้างเกี่ยวข้าวให้เพื่อนๆ เกษตรกรในพื้นที่กันต่อไป สำหรับการเช่ารถเกี่ยวข้าวรับจ้างนั้น ชาวนาส่วนใหญ่มักจะพบกับปัญหาเรื่องคิวงานของเครื่องเกี่ยวนวดข้าว เพราะผลผลิตข้าวส่วนใหญ่จะออกในเวลาพร้อมๆ กัน ทำให้รถเกี่ยวข้าวรับจ้างที่เช่าเข้ามาเก็บเกี่ยวผลผลิตไม่ทันเวลาที่ขายได้ราคา เพราะการขายข้าวนั้นมีความผันผวนเรื่องราคาสูง และต้องเก็บเกี่ยวให้เร็ว เพื่อป้องกันผลผลิตเสียหาย จึงทำให้เกิดความเสียหายแก่ชาวนาได้ ดังนั้นจะต้องมีการวางแผนเรื่องการเช่ารถเกี่ยวข้าวรับจ้างให้เหมาะสมด้วย
ที่มาของรถเกี่ยวข้าวนั้น ไทยเราเริ่มนำเข้ารถเกี่ยวข้าวมาจกญี่ปุ่นเมื่อ 60 ปีที่ผ่านมา แต่หลังจากนำมาใช้ก็พบว่ารถเหล่านั้นไม่ตอบโจทย์กับพื้นที่ของประเทศไทยเรา เพราะที่นาเรามักเป็นนำขัง ทำให้รถติดหล่ม หรือในกรณีดินแข็งตีนตะขาบก็จะสึกเร็วเกินไป ดังนั้นจึงเกิดการพัฒนารถเกี่ยวนวดข้าวแบบไทยเราขึ้นมาเอง จนปัจจุบันมีจำหน่ายในหลายยี่ห้อ
โดยทั่วไปรถเกี่ยวข้าวจะมีต้นกำลังอยู่ที่ 24.5 -400 แรงม้า สามารถเกี่ยวข้าวได้วันละ 50-70ไร่ ตัวถังและโครงสร้างของรถผลิตด้วยแสตนเลสเพื่อป้องกันการเกิดสนิม ถูกออกแบบช่วงล่างให้มีความทนทานแข็งแกร่ง บึกบึนพร้อมลุยในท้องนาหล่มและนาน้ำ สมรรถนะไม่ต่างจากรถแบคโฮ เรียกได้ว่าสะเทิ้นน้ำสะเทิ้นบกเลย และยิ่งรถเกี่ยวข้าวมีเครื่องยนต์ต้นกำลังใหญ่ก็จะมีแรงฉุดดียิ่งขึ้น ทำให้ลุยงานหนักได้มากขึ้น โดยทั่วไปรถเกี่ยวข้าวจะมีพื้นที่เก็บข้าวขนาดใหญ่ที่สามารถบรรจุและเทข้าวได้ครั้งละ 2-3 ตัน
รถเกี่ยวข้าวเป็นการผสานเครื่องมือเกี่ยวข้าวและนวดข้าวเข้าด้วยกัน โดยกระบวนการทำงานเริ่มจากการตัดต้นข้าวขึ้นมา แล้วส่งผ่านเข้าสู่เครื่องนวดข้าว เพื่อคัดแยกข้าวกับฟางออกจากกันและทำความสะอาด เมื่อสิ้นสุดกระบวนการก็จะส่งเมล็ดข้าวลงบรรจุในกระสอบเป็นขั้นตอนสุดท้าย ทำให้การเก็บเกี่ยวข้าวในยุคปัจจุบันทำได้รวดเร็วขึ้น และลดความเสียหายของผลผลิตในท้องนาได้อย่างมาก
แต่หากเพื่อนๆ เกษตรกรกำลังชั่งใจว่าจะซื้อหรือเช่ารถเกี่ยวข้าวดี ก็ต้องคำนวณถึงการใช้ประโยชน์ให้รอบด้านกันนะครับ
