สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่ https://tarr.arda.or.th/ปี 2565

ควาย จากวิถีธรรมชาติสู่การสร้างรายได้

ควายหรือกระบือเป็นสัตว์ที่อยู่คู่กับอาชีพเกษตรกรรมมาช้านาน เพราะยุคโบราณยังไม่มีเทคโนโลยีการเกษตรเหมือนยุคนี้ ควายจึงถือเป็นแรงงานสำคัญในการเพาะปลูก โดยเฉพาะการปลูกข้าว เพราะควายเป็นสัตว์ที่มีความแข็งแรง กินง่าย แม้จะกินอาหารหยาบตามท้องไร่ท้องนาก็สามารถใช้ประโยชน์ได้ เลี้ยงง่ายไม่ต้องทำนุบำรุงมากเหมือนเครื่องจักรกลการเกษตรสมัยใหม่ เหมาะสำหรับเกษตรกรรายย่อย ที่มีพื้นที่เพาะปลูกไม่มาก สามารถนำมูลไปทำเป็นปุ๋ยคอกชั้นเยี่ยม หรือเพาะพันธุ์ลูกควายไว้ขายสร้างรายได้อีกทางหนึ่งด้วย

ควายเป็นสัตว์ที่มีสรีระของเท้าและขาที่แข็งแรงและคล่องตัว เหมาะสมในการช่วยงานในนาตม ที่มีหล่มโคลนเฉอะแฉะได้ดี รวมทั้งพื้นที่ร่องอ้อย ร่องมันสำปะหลัง ควายก็สามารถเข้าไปไถหญ้าได้ดี โดยสามารถทำงานในช่วงแดดร่มได้ต่อเนื่องถึง 5 ชั่วโมง โดยมีอายุการทำงานได้ประมาณ 15 ปีจึงค่อยๆ หมดแรงและไม่สามารถทำงานได้ในที่สุด

นอกจากนำควายมาช่วยในการทำการเกษตรแล้ว ประเทศไทยเรายังถือว่าเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ควายที่สามารถส่งออกพ่อแม่พันธุ์ไปยังประเทศเพื่อนบ้านทั้งเวียดนามและจีน ซึ่งทำราคาได้ดี ทีเดียวครับ แต่วิธีการเลี้ยงและดูแลเราก็ต้องมีมาตรฐานมากขึ้น เปลี่ยนวิถีธรรมชาติแบบเดิมมาเป็นการจัดการเลี้ยงอย่างเป็นระบบ โดยจะต้องมีการปลูกโรงเรือนไว้บังแดดบังฝน พื้นเทปูนปรับลาดเทไปด้านหลังคอกเพื่อดูแลทำความสะอาดได้ง่าย ระบายน้ำและสิ่งสกปรกได้ดี จัดทำปลักให้ควายได้ลงไปแช่บริเวณแปลงหญ้า และต้องหมุนเวียนการให้อาหารหยาบ โดยปล่อยให้แทะเล็มหญ้าในแปลงผสมกับการให้หญ้าเนเปียร์สดที่เราต้องตัดมาให้สลับกับหญ้าในแปลง ดังนั้นเพื่อประหยัดต้นทุนเพื่อนๆ เกษตรกรควรปลูกหญ้าเนเปียร์กันเองนะครับ จะได้ไม่ต้องมีต้นทุนในการไปซื้อหญ้ากันอีก เพราะแม่พันธุ์ควายตัวนึงกินหญ้าสดประมาณ 50 กิโลกรัมต่อวันครับ และในหน้าแล้งก็ยังต้องให้หญ้าหมักอีกด้วย ดังนั้นการปลูกหญ้าเองและเก็บสำรองหญ้าจึงเป็นเรื่องที่เราละเลยไม่ได้ครับ และการให้อาหารควายเลี้ยง ต้องมีการให้ตามหลักการ คือ มีทั้งอาหารหยาบและอาหารข้นคล้ายกับการเลี้ยงโค ดังนั้นต้องวางแผนเรื่องต้นทุนกันแต่เนิ่นๆ นอกจากนั้นจะต้องมีการให้วัคซีนโรคต่างๆ และถ่ายพยาธิตามล่วงเวลาที่เหมาะสม

สำหรับการคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ที่จะนำมาขยายพันธุ์นั้น ตลาดนิยมคัดจากประวัติเป็นหลัก หากมีประวัติชัดเจน มีการเลี้ยงอย่างเป็นระบบ จดบันทึกทุกกิจกรรมการเลี้ยงไว้ จะทำให้ราคาของควายทำพุ่งสูงมากกว่าควายที่ไม่มีประวัติ ยิ่งควายสวย มีรูปร่างเด่น แค่เกิดมาวันเดียวก็ทำราคาหลักแสนได้สบายเลยครับ เพื่อนๆที่รักสัตว์ประเภทนี้ก็ลองพิจารณาเป็นตัวเลือกในการทำรายได้ดูนะครับ

สามารถสืบค้นผลงานวิจัยและองค์ความรู้การเกษตร ได้ที่  https://tarr.arda.or.th

พันธมิตร

Chulabook