จอก เป็นพืชที่อยู่เหนือน้ำ อายุหลายปี เกาะตัวกันเป็นกระจุก รากลอยอยู่ใต้ใบลอยอยู่ในน้ำ ลำต้นแตกเป็นกอ ใบสีเขียวหม่น การเจริญเติบโตจะแผ่ขยายทอดตัวเหนือน้ำเป็นวงกว้างขึ้นเรื่อย ๆ แตกตัวขยายพันธุ์ตามธรรมชาติด้วยไหล แล้วแตกต้นแตกรากขึ้นเองได้เรื่อยๆ จนกลายเป็นวัชพืชที่กั้นการไหลของน้ำ ก่อปัญหาให้แก่การสัญจรทางน้ำและกิจกรรมทางน้ำ และยิ่งมีปริมาณมากและหนาแน่นจะยิ่งทำให้บดบังแสงและกั้นออกซิเจนในน้ำ ทำให้พืชและสัตว์ใต้น้ำเกิดความเสียหาย เช่นสาหร่ายน้ำจืด ไม่สามารถรับแสงทำให้ชะงักการเติบโต เมื่อบดบังแสงจะทำให้น้ำเย็นกว่าปกติเพราะไม่ได้รับแสงอาทิตย์ทำให้ปลาไม่สามารถวางไข่ได้ และหากจอกเน่าก็จะทำให้เกิดน้ำเสียตามมาอีกด้วย
จอก ชอบอาศัยในน้ำจืดและสะอาด ไม่สามารถอยู่ได้ในน้ำกร่อย เราจึงพบเห็นได้ในหนอง คลอง บึง เป็นส่วนใหญ่ และด้วยความที่จอกเจริญเติบโตได้ดีในที่ที่แสงแดดส่องถึงได้ดี เราจึงมักพบจอกได้ในเขตพื้นที่ร้อนแทบทุกประเทศทั่วโลก โดยสันนิษฐานว่ามีที่มาจากแถบละตินอเมริกา แต่ยังไม่พบหลักฐานแน่ชัด
แม้ว่าจอกจะส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศทางน้ำในแง่ลบอยู่มาก แต่ก็ยังมีคุณสมบัติที่ดีที่เราสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้อยู่หลายประการ เช่น การนำจอกมาประดับอ่างเลี้ยงปลากลางแจ้ง เพื่อให้ปลาได้อาศัยหลบแดด และยังช่วยทำความสะอาดน้ำในอ่างเลี้ยงปลาด้วย ขณะที่ในแหล่งน้ำธรรมชาติเองก็ยังมีปลาบางชนิดชอบมาวางไข่ที่รากที่ยาวและหนาแน่นของจอก และด้วยความสามารถในการบำบัดน้ำของจอก จึงได้ถูกนำมาปล่อยในบ่อที่มนุษย์สร้าง เพื่อช่วยฟอกอากาศและธาตุต่างๆ ในน้ำ
นอกจากนี้ยังมีการนำส่วนต่างๆ ของจอกมาใช้ประโยชน์ในแง่สมุนไพร ทั้งในอินเดีย จีน และไทยเราเอง ใบจอกี่มีรสเฝื่อน ขม ปนเผ็ดร้อน มีฤทธิ์เย็น ถูกนำมาใช้เพื่อเป็นยาแก้ร้อนใน ไล่กรดในกระเพาะอาหาร ดับพิษไข้ ขับปัสสาวะ สามารถใช้เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต แก้อาการช้ำและโรคลมพิษ ผืนคัน รัยกว่าสามารถใช้ทั้งรักษาภายในและภายนอกได้ แต่สูตรและวิธีการใช้ก็แตกตามกันไปตามตำรับยา
ในการทำเกษตรกรรมนั้น เรายังสามารถนำจอกอ่อนมาต้มให้สุกและสับใช้เป็นอาหารเลี้ยงสัตว์ โดยเฉพาะหมูและเป็ด โดยก่อนที่จะนำมาใช้เป็นอาหารสัตว์นั้น เราต้องพิจารณาถึงแหล่งน้ำที่มาของจอกด้วยนะครับ เน้นว่าจะต้องเป็นน้ำสะอาดเท่านั้น เพราะหากนำมาจากแหล่งน้ำที่สกปรก รากของจอกจะดูดซับสารพิษไว้และอาจเป็นอันตรายต่อสัตว์เลี้ยงของเราได้ ให้ปลอดภัยมากขึ้นก็ตัดรากจอกทิ้งก่อนเลยครับ หรือจุดไหนมีจอกเหลือเฟือก็นำมาหมักร่วมกับขี้หมูทำปุ๋ยอินทรีย์ไว้ใช้กับแปลงผัก สวนผลไม้เราได้ด้วยครับ
