เหงือกปลาหมอ หรือ ที่นิยมเรียกกันว่า สมุนไพรริมน้ำ เพราะเป็นพืชสมุนไพรที่พบเจอได้ง่ายในบริเวณริมน้ำหรือบริเวณที่เป็นป่าชายเลน ในประเทศไทยสามารถพบเจอ เหงือกปลาหมอ สมุนไพรริมน้ำได้แถบทุกภาค โดยเฉพาะบริเวณที่มีป่าชายเลน ซึ่งจังหวัดที่มีชื่อเสียงเรื่องพืชสมุนไพรริมน้ำก็คือ จังหวัดสมุทรปราการ
สรรพคุณทางยาของเหงือกปลาหมอนั้นมีไม่น้อยไปกว่าพืชสมุนไพรชนิดอื่นเลยครับ ไม่ว่าจะเป็นส่วนของลำต้น ที่สามารถนำไปใช้เป็นยารักษาโรคเกี่ยวกับต่อมน้ำเหลือง แล้วส่วนของใบนั้นสามารถรักษาโรคฝีดาษทั้งบริเวณภายในและภายนอกได้ อีกทั้งยังช่วยรักษาพวกผดผื่นได้อีกด้วย ส่วนของรากเหงือกปลาหมอใช้เป็นยาขับเสมหะ เมล็ดนั้นก็สามารถต้มดื่มเป็นแก้ไอได้เหมือนกันครับ และยังขับน้ำเหลืองเสียและพยาธิได้อีกด้วย ปัจจุบันนิยมนำมาอบแห้งบรรจุแคปซูลขายเป็นยาแผนไทย หรือยาชงสมุนไพรต่างๆ ที่เราพบเห็นได้ทั่วไปในตลาด และยังถูกนำไปใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอางที่ใช้บำรุงผิวและแชมพูหรือสบู่อีกด้วย
ต้นเหงือกปลาหมอ เป็นพืชที่เป็นไม้พุ่ม ลำต้นตั้งตรงหากไม่มีการตัดออก เพราะหากตัดออกแล้วเหงือกปลาหมอก็จะสามารถแตกออกขึ้นได้ใหม่ ลำต้นจะมีลักษณะแข็งสีน้ำตาล ผิวไม่เรียบมีหนามขึ้นแบบประปรายตลอดไปจนถึงปลายใบ ใบของเหงือปลาหมอจะมีลักษณะเป็นใบยาวโค้งเป็นลอนสีเขียวเข้ม มีดอกขึ้นเป็นช่อตั้งตรงคล้ายรวงขาว ดอกจะมีสีสรรแตกต่างกันไปตามแต่ละชนิดของพันธุ์ ประกอบไปด้วยสีขาว สีม่วงและสีฟ้า โดยสีม่วงนั้นจะพบเจอได้ง่ายในภาคใต้ของประเทศไทย แต่สีขาวนั้นจะพบในภาคกลางส่วนใหญ่ สีของดอกที่ขึ้นนั้นนอกจากจะขึ้นอยู่กับพันธุ์พืชแล้วยังขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมในพื้นที่นั้นอีกด้วยครับ
การปลูกเหงือกปลาหมอ เรานิยมใช้วิธีปักชำ เพราะสามารถหาต้นพันธุ์ได้ไม่ยาก โดยเริ่มจากการเตรียมดินโคลน และจะต้องรองก้นกระถางด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักเพื่อให้สารอาหารเพียงพอต่อต้นพืช จากนั้นก็นำกิ่งที่อายุไม่แก่จนเกินไปหรืออ่อนจนเกินไป โดยกิ่งจะต้องมีอายุไม้เกิน 2 ปี เพราะถ้าใช้กิ่งที่อ่อนหรือแก่จนเกินไปก็อาจจะทำให้กิ่งนั้นแตกหน่อได้ช้าหรือไม่แตกหน่อเลยก็เป็นได้ครับ นำมาปักลงในดินที่เตรียมไว้ วิธีดูแลเพิ่มเติมนั้น ก็เพียงใส่ปุ๋ยคอกปีละครั้งหรืออาจจะถี่กว่านั้นหลังจากมีการเก็บเกี่ยวผลผลิตในแต่ละรุ่น หมั่นรดน้ำ กำจัดวัชพืช เพียงเท่านี้ก็รอเก็บผลผลิตได้อย่างต่อเนื่องเลยครับ
เพื่อนๆ เกษตรกลุ่มใดจะตั้งกลุ่มวิสาหกิจ แปรรูปเป็นสินค้าอื่นๆ ที่มีมูลค่าสูงขึ้นก็จะยิ่งเป็นการเพิ่มมูลค่าให้แก่เหงือกปลาหมอครับ
