มะพร้าวน้ำหอมเป็นพืชเศรษฐกิจที่มีความสำคัญอย่างยิ่งของประเทศไทยโดยเฉพาะในจังหวัดราชบุรรีซึ่งมีพื้นที่ปลูกมากกว่าร้อยละ 30 ของพื้นที่ปลูกทั้งประเทศความต้องการมะพร้าวน้ำหอมที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทั้งในและต่างประเทศ ส่งผลให้เกิดการขยายตัวของอุตสาหกรรมการแปรรูปและการส่งออก นำมาซึ่งการเติบโตทางเศรษฐกิจและรายได้ของเกษตรกร อย่างไรก็ตามการเติบโตอย่างก้าวกระโดดนี้นำมาซึ่งความท้าทายหลายประการโดยเฉพาะในด้านการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานการผลิต
จังหวัดราชบุรีมีพื้นที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมกว่า 85,732 ไร่ และมีโรงคัดบรรจุมะพร้าวประมาณ 150โรง ซึ่งบางส่วนเป็นการร่วมทุนระหว่างนักธุรกิจจีนและคนไทย แสดงให้เห็นถึงศักยภาพและความน่าสนใจของตลาดมะพร้าวน้ำหอมในระดับนานาชาติ ในช่วงปี 2560-2563 พื้นที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมได้ขยายเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในหลายจังหวัดสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของมะพร้าวน้ำหอมในฐานะพืชเศรษฐกิจที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรและชุมชนท้องถิ่น
มะพร้าวน้ำหอมมีลักษณะเด่นคือ รสชาติหวานและกลิ่นหอมคล้ายใบเตยซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่ทำให้ได้รับความนิยมทั้งในและต่างประเทศ แม้ว่ามะพร้าวน้ำหอมราชบุรีจะได้รับการรับรองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) จากกรมทรัพย์สินทางปัญญาแล้วในปี 2560 แต่จำนวนแปลงที่ได้รับการรับรองตามมาตรฐาน GAP ยังคงมีจำนวนน้อย โดยมีเพียง 317 รายในพื้นที่ 8,754.60 ไร่ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงช่องว่างที่สำคัญในการยกระดับมาตรฐานการผลิตให้ครอบคลุมทั่วทั้งพื้นที่
ปัญหาสำคัญอีกประการหนึ่งคือ การขาดระบบตรวจรับรองพันธุ์ที่มีประสิทธิภาพทำให้เกิดความไม่มั่นใจในคุณภาพของต้นพันธุ์ที่ใช้ในการเพาะปลูกเกษตรกรและผู้ซื้อต้นพันธุ์มีความเสี่ยงที่จะได้รับพันธุ์ที่กลายพันธุ์หรือไม่ได้คุณภาพตามที่คาดหวัง ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพผลผลิตในระยะยาวและกระทบต่อชื่อเสียงของมะพร้าวน้ำหอมไทยในตลาดโลก
การพัฒนาแปลงต้นแบบระบบตรวจรับรองพันธุ์มะพร้าวน้ำหอม GI จังหวัดราชบุรี จึงเป็นโครงการที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการแก้ไขปัญหาเหล่านี้โดยการนำเทคโนโลยีทางพันธุกรรมและดีเอ็นเอมาใช้ในการตรวจสอบและรับรองพันธุ์ ช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้ผลิตและผู้บริโภค ลดความเสี่ยงในการได้รับพันธุ์ที่ไม่ได้คุณภาพหรือกลายพันธุ์ และเป็นการวางรากฐานสำหรับการพัฒนาอุตสาหกรรมมะพร้าวน้ำหอมอย่างยั่งยืนในอนาคต
โครงการวิจัยนี้ยังสอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์มะพร้าวน้ำหอม 2554-2559 ที่มุ่งเน้นการส่งเสริมการปลูกทดแทนและปลูกแซมเพื่อเพิ่มผลผลิต รวมถึงการสนับสนุนการรวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนและเครือข่ายผู้ปลูกมะพร้าวน้ำหอม ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการส่งเสริมความยั่งยืนของอุตสาหกรรมในระยะยาว การพัฒนาระบบตรวจรับรองพันธุ์จะช่วยเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนเกษตรกรและเพิ่มอำนาจต่อรองในตลาด
ความสำเร็จของโครงการพัฒนาแปลงต้นแบบระบบตรวจรับรองพันธุ์มะพร้าวน้ำหอม GI จังหวัดราชบุรี นับเป็นการยกระดับมาตรฐานการผลิตและเป็นการสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจให้กับชุมชนเกษตรกรและเสริมสร้างศักยภาพการแข่งขันของมะพร้าวน้ำหอมไทยในตลาดโลก โครงการนี้จึงเป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาอุตสาหกรรมมะพร้าวน้ำหอมของไทยให้เติบโตอย่างมีคุณภาพและยั่งยืนในอนาคต
