ปัญหาผมร่วงและผมบางเป็นปัญหาสุขภาพที่ส่งผลกระทบต่อคนจำนวนมากในสังคมปัจจุบัน โดยเฉพาะในประเทศไทยที่พบว่าผู้ชายกว่า 10 ล้านคนกำลังเผชิญกับภาวะนี้ แม้สาเหตุหลักมาจากปัจจัยทางพันธุกรรมถึงร้อยละ 95 แต่ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่ส่งผลให้เกิดภาวะผมร่วง เช่น ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ความเครียด การใช้ยาบางประเภท และพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม ถึงแม้ว่าภาวะผมร่วงจะไม่ใช่โรคร้ายแรงที่คุกคามชีวิต แต่ผลกระทบทางด้านจิตใจและบุคลิกภาพนั้นไม่อาจมองข้าม เพราะสามารถนำไปสู่ปัญหาความไม่มั่นใจและส่งผลต่อการใช้ชีวิตในสังคม
ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา การวิจัยด้านสารสกัดจากพืชสมุนไพรได้แสดงให้เห็นความก้าวหน้าอย่างน่าสนใจ โดยพบว่าสารสกัดจากพืชหลายชนิด เช่น รำข้าว โสม และถั่วป่า มีคุณสมบัติที่สามารถกระตุ้นการเจริญเติบโตของเส้นผมและลดการหลุดร่วงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านกลไกการทำงานในระดับเซลล์และโมเลกุล โดยเฉพาะการกระตุ้นวิถี Wnt/β-catenin ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการควบคุมวงจรการเจริญเติบโตของเส้นผม การค้นพบเหล่านี้เปิดมุมมองใหม่ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติเพื่อแก้ไขปัญหาผมร่วง ซึ่งนับเป็นความหวังสำหรับผู้ที่กำลังมองหาทางเลือกในการดูแลรักษาสุขภาพเส้นผมอย่างยั่งยืน
เครดิตภาพ: Perilla frutescens flower โดย Dalgial | Wikimedia Commons | CC BY-SA 3.0
งาขี้ม้อน (Perilla frutescens (Linn.) Britton) เป็นพืชท้องถิ่นที่มีความสำคัญทางโภชนาการและการแพทย์ ซึ่งได้รับความนิยมในการบริโภคในแถบเอเชียมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย เช่น จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย แม่ฮ่องสอน แพร่ และน่าน ที่มีการปลูกกระจายทั่วไปในพื้นที่ดอนเชิงเขา จากการศึกษาวิจัยพบว่าส่วนต่างๆ ของงาขี้ม้อน ทั้งใบ ยอดอ่อน และเมล็ด อุดมไปด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่สำคัญ โดยเฉพาะสารในกลุ่มฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ และคุณสมบัติโดดเด่นในการต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบ และกระตุ้นภูมิคุ้มกัน มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและยาสมุนไพรที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งสอดคล้องกับแนวโน้มการดูแลสุขภาพด้วยผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติที่กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น
ในปัจจุบันการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับผลของสารสกัดจากใบงาขี้ม้อนต่อเซลล์รากผมมนุษย์ นับเป็นงานวิจัยที่มีความน่าสนใจและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนานวัตกรรมด้านการดูแลสุขภาพเส้นผม รวมทั้งส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากพืชสมุนไพร ดังนั้น สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (สวก.) จึงได้สนับสนุนทุนวิจัยโครงการ “การทดสอบฤทธิ์ส่งเสริมการเจริญของรากผม และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ จากสารสกัดใบงาขี้ม้อน เพื่อป้องกันและรักษาผมร่วง” โดยคณะผู้วิจัยได้มุ่งเน้นการศึกษาในระดับเซลล์ เพื่อทำความเข้าใจกลไกการทำงานของสารสกัดที่มีผลต่อการอยู่รอด วัฏจักร และกระบวนการโปรแกรมการตายของเซลล์รากผม รวมถึงการศึกษาผลของสารสกัดจากใบงาขี้ม้อนต่อการแสดงออกของยีนและโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการเจริญและพัฒนาของเซลล์รากผมมนุษย์ ผลการวิจัยนี้นับเป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบที่มีประสิทธิภาพสำหรับผู้ที่มีปัญหาผมบางหรือศีรษะล้าน โดยมุ่งหวังให้เป็นทางเลือกใหม่ในการบำรุงรากผม ลดปัญหาผมร่วง และกระตุ้นการงอกของเส้นผม นอกจากนี้ งานวิจัยดังกล่าวยังมีความสำคัญในแง่ของการเพิ่มมูลค่าให้กับพืชท้องถิ่นอย่างงาขี้ม้อน ซึ่งนอกจาก
จะเป็นการส่งเสริมการเกษตรแล้ว ยังเป็นการสร้างนวัตกรรมที่ต่อยอดจากฐานการเกษตรของประเทศไทย อันจะนำไปสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มีความปลอดภัยและได้มาตรฐานในระดับสากล ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่ใส่ใจสุขภาพและนิยมผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติ
