ในยุคที่ความมั่นคงทางอาหารกลายเป็นประเด็นท้าทายระดับโลก การค้นหาแหล่งโปรตีนทางเลือกที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืนจึงเป็นภารกิจเร่งด่วน จิ้งหรีดได้รับความสนใจอย่างมากในฐานะ “อาหารแห่งอนาคต” ด้วยคุณค่าทางโภชนาการที่สูงและการผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ในขณะเดียวกัน วงการวิทยาศาสตร์การแพทย์ก็ให้ความสำคัญกับบทบาทของจุลินทรีย์ในลำไส้และโปรไบโอติกต่อสุขภาพองค์รวมมากขึ้นเรื่อยๆ การผสานแนวคิดทั้งสองนี้เข้าด้วยกันจึงนำมาสู่นวัตกรรมการพัฒนาผลิตภัณฑ์โปรไบโอติกร่วมกับผงจิ้งหรีด ซึ่งไม่เพียงแต่จะตอบโจทย์ด้านความมั่นคงทางอาหารเท่านั้น แต่ยังมุ่งเน้นการส่งเสริมสุขภาพอย่างครอบคลุม ท้าทายที่สำคัญของการพัฒนาผลิตภัณฑ์นี้คือการรักษาประสิทธิภาพของจุลินทรีย์โปรไบโอติกตลอดกระบวนการผลิตและการบริโภค รวมถึงการออกแบบผลิตภัณฑ์ให้เป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค ทั้งในแง่รสชาติและภาพลักษณ์ การวิจัยและพัฒนาในด้านนี้จึงไม่เพียงแต่จะเป็นการสร้างนวัตกรรมทางอาหารเท่านั้น แต่ยังเป็นการปูทางสู่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการบริโภคของสังคม เพื่อรับมือกับความท้าทายด้านอาหารและสุขภาพในอนาคต
เครดิตภาพ: Acheta domesticus (House cricket) โดย gailhampshire | Wikimedia Commons | CC BY 2.0
การวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์โพรไบโอติกในระดับอุตสาหกรรมเป็นงานที่ท้าทายและซับซ้อน โดยเฉพาะในขั้นตอนการเพิ่มจำนวนจุลินทรีย์ให้ได้ปริมาณมากที่สุด ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ ทีมวิจัยได้ทำการศึกษาและพัฒนาโพรไบโอติกอย่างต่อเนื่อง โดยค้นพบสายพันธุ์ที่มีคุณประโยชน์ต่อสุขภาพหลากหลาย เช่น Bifidobacterium animalis, Lactobacillus paracasei และ Lactobacillus reuteri ซึ่งมีคุณสมบัติในการลดระดับคอเลสเตอรอล ลดไขมัน ควบคุมระดับน้ำตาล ต้านอนุมูลอิสระ และปรับสมดุลจุลินทรีย์ในร่างกาย นอกจากนี้ ทีมวิจัยยังได้พัฒนาและได้รับการรับรองสายพันธุ์โพรไบโอติกไทยจำนวน 9 สายพันธุ์ ซึ่งได้รับการอนุมัติจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ให้ใช้ในผลิตภัณฑ์อาหารได้
สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร สวก. ได้สนับสนุนทุนวิจัยในโครงการ “การพัฒนานวัตกรรมผลิตภัณฑ์เสริมอาหารโดยใช้โพรไบโอติกร่วมกับผงจิ้งหรีด” เนื่องจากผงจิ้งหรีดมีคุณสมบัติเป็นพรีไบโอติกและอุดมไปด้วยสารอาหารที่มีประโยชน์ การศึกษานี้มุ่งเน้นการวิเคราะห์ผลของผงจิ้งหรีดต่อการเจริญเติบโตของโพรไบโอติก การผลิตกรดไขมันสายสั้น และผลกระทบต่อจุลินทรีย์ในลำไส้ โดยมีเป้าหมายคือการพัฒนานวัตกรรมผลิตภัณฑ์โพรไบโอติกผสมผงจิ้งหรีดที่ไม่เคยมีมาก่อนในตลาด การวิจัยนี้มีศักยภาพที่จะสร้างผลกระทบเชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญต่ออุตสาหกรรมอาหารและภาคการเกษตรของไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับเกษตรกรผู้เพาะเลี้ยงจิ้งหรีด ซึ่งจะช่วยเพิ่มมูลค่าของผลผลิต สร้างรายได้ และความมั่นคงทางเศรษฐกิจให้แก่ชุมชนเกษตรกร นอกจากนี้ ยังสนับสนุนแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยใช้ทรัพยากรท้องถิ่นอย่างมีประสิทธิภาพและสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์การเกษตร ซึ่งสอดคล้องกับแนวโน้มการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน
