วิธีการขยายพันธุ์พืช ถ้าไม่นับเรื่องการเพาะเมล็ดแล้วก็ยังมีวิธีอื่นอีกหลายวิธี ได้แก่ การปักชำ การตอนกิ่ง การติดตา การทาบกิ่ง และการเสียบยอดหรือต่อกิ่ง แต่เพื่อนๆเกษตรกร เคยนึกสงสัยบ้างไหมครับว่า แล้ววิธีไหนล่ะจะเป็นวิธีที่ดีที่สุด
ถ้าตั้งคำถามว่า วิธีไหนคือวิธีขยายพันธุ์พืชที่ดีที่สุด คำถามนี้ผมเชื่อว่าไม่มีใครตอบได้ เพราะทุกวิธี ต่างก็มีข้อดี ข้อเสีย อยู่ในตัวเอง แต่ถ้าเปลี่ยนคำถามใหม่ เป็นคำถามว่า วิธีขยายพันธุ์พืชวิธีไหนสร้างความพิสดารได้ง่ายที่สุด ? อันนี้ตอบได้ทันทีเลยว่า “การเสียบยอด” เพื่อนๆเกษตรอาจจะเคยได้ยินข่าว เกี่ยวกับ มะม่วงแฟนซีหรือมะนาวแฟนซีกันมาบ้าง เช่น มะม่วง 1 ต้นแต่ให้ผลมะม่วง 9 สายพันธุ์ในต้นเดียว หรือ ต้นมะนาวที่ออกผลเป็น ส้ม มะนาว มะกรูด ส้มโอ ในต้นเดียว
ต้นไม้ประหลาดแบบนี้ เคยเป็นข่าวใหญ่โต ได้ออกทีวีเป็นเรื่องที่แปลกพิสดาร แต่สำหรับเพื่อนๆเกษตรกรแล้ว คงเป็นแค่เรื่องที่น่าทึ่งเพราะคิดไม่ถึงว่า การเสียบยอดหรือการต่อกิ่งแบบธรรมดาๆ นี้ จะทำให้เกิดต้นไม้ลักษณะพิเศษแบบนี้ได้ ซึ่งไม้ผลหลายพันธุ์ในต้นเดียวกันแบบนี้ น่าจะเกิดขึ้นจากความอยากรู้ อยากเห็น อยากทดลองของเพื่อนเกษตรกรบางคน ที่ช่างคิด ช่างสังเกต เห็นว่าการเสียบยอด นอกจากจะขยายพันธุ์แล้ว ยังช่วยเปลี่ยนให้ต้นตอที่มีอยู่เดิมมีผลผลิตเป็นสายพันธุ์ที่ดียิ่งกว่าเก่า ตัวอย่างเช่น การเสียบยอด ต้นตอมะม่วงพันธุ์พื้นบ้าน ด้วยกิ่งพันธุ์มะม่วงน้ำดอกไม้ ต้นตอมะม่วงพื้นบ้าน จะทำหน้าที่เป็นรากและลำต้นเท่านั้น แต่ใบ กิ่งก้าน ดอก และ ผลจะเป็น “น้ำดอกไม้”
ต่อมาจึงได้ทดลองนำเอากิ่งพันธุ์ดีสายพันธุ์อื่น หลายๆสายพันธุ์มาทำการเสียบยอดให้อยู่บนต้นตอเดียวกันทั้งหมด ผลที่ได้จึงเป็นต้นมะม่วง 4 พันธุ์ในต้นเดียว หรือต้นมะนาวที่มีมะกรูด ส้ม รวมกันในต้นเดียวนอกจากนี้วิธีการเสียบยอดหรือต่อกิ่งนี้ ยังทำเองได้ง่ายกว่าวิธีขยายพันธุ์อื่น เช่น การทาบกิ่งหรือการติดตา ที่ต้องใช้ฝีมือประณีตในการตกแต่งกิ่งมากกว่าการเสียบยอด ซึ่งทุกวันนี้เราหาดูวิธีเสียบยอดได้จากคลิปวิดีโอมากมายในโลกออนไลน์ ที่แนะนำและแสดงให้เห็นวิธีการทำโดยละเอียด ซึ่งสะดวกง่ายดายและทำให้เข้าใจได้ชัดเจน มากกว่าการอธิบายวิธีทำเป็นตัวหนังสือ เพราะทำให้เราไม่เห็นภาพจริงหรือนึกภาพตามไม่ออก สำหรับเพื่อนๆเกษตรกรที่รู้จักวิธีเสียบยอดแต่ยังไม่เคยลงมือทำ น่าจะลองหาเวลาว่างๆ มาลองทำดู เพราะถ้าเราทำต้นไม้แฟนซีแบบนี้ได้เอง แล้วปลูกในสวนบ้านเราตอนที่มีผลออกมาให้กิน เราคงภูมิใจน่าดูครับ
