การปลูกผักอย่างปลอดภัยนั้นได้รับความสนใจกันมากขึ้นอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา เพราะผู้บริโภคเริ่มให้ความสำคัญกับเรื่องสุขภาพที่เกิดจากการรับประทานอาหารกันมากขึ้น ในบทความนี้จึงจะมาชวนอ่านกันในเรื่องนี้กันให้ลงรายละเอียดกันมากขึ้น ทั้งนี้เนื้อหาทั้งหมดที่นำมาเรียบเรียงจากข้อมูล “คู่มือปลูกผักปลอดสารเคมีและห่างไกลโรคพยาธิ” ของ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธัชพล เมธารัชกุล และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.กฤตปภัช ตันติอมรกุล
อันที่จริงแล้ว คำว่า ผักปลอดภัย นั้น สามารถแบ่งย่อยออกไปเป็น 5 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ
- กลุ่มผักอนามัย ที่ได้รับเครื่องหมายรับรองมาตรฐานจากกรมวิชาการเกษตร ซึ่งเป็นกลุ่มผักผลไม้ ที่มีการใช้ ปุ๋ย ยา ฮอร์โมน ภายใต้การควบคุมแต่อาจจะมีการปนเปื้อนตกค้างในพืชได้
- กลุ่มผักปลอดภัย ที่ได้รับเครื่องหมายรับรองคุณภาพจากระบบการตรวจสอบสารพิษ จาก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ที่มีการใช้ ปุ๋ย ยา ฮอร์โมน ภายใต้การควบคุม แต่อาจจะมีการปนเปื้อนตกค้างในพืชได้
- กลุ่มผักไฮโดรโปรนิกส์ หรือผักไร้ดิน เป็นผักที่ปลูกในน้ำ ได้รับเครื่องหมายรับรอง GAP จาก กรมวิชาการเกษตร ผักกลุ่มนี้จะมีการให้อาหารพืชแบบเคมีและอินทรีย์ ซึ่งอาจจะเกิดการตกค้างของไนเตรท และอาจจะมีการตกค้างของ ปุ๋ย ยา และฮอร์โมนได้
- ผักปลอดสารพิษ เป็นกลุ่มผักที่ได้รับการผลิตโดยไม่ใช้สารเคมีในการกำจัดศัตรูพืชและการบำรุงดิน
- ผักอินทรีย์ คือ การปลูกผักโดยไม่มีพึ่งพิงสารเคมีในทุกกระบวนการ เริ่มตั้งแต่การควบคุมเมล็ดพันธุ์ เน้นการใช้ระบบการผลิตที่พึ่งพิงธรรมชาติ เป็นผักที่มีความปลอดภัยมาก และจะมีเครื่องหมายรับรองเกษตรอินทรีย์ PGS มกอช. และ มกท. (IFOAM)
การปลูกผักปลอดภัย จะต้องมีความพิถีพิถันในทุกกระบวนการ เริ่มตั้งแต่การเตรียมดิน โดยต้องพิจารณาว่าพื้นที่นั้นเคยใช้ปลูกพืชอื่นมาก่อนหรือไม่ หากมีการปลูกพืชอื่น ต้องทำการล้างแปลงปลูกโดยปล่อยน้ำเข้าแปลงปลูกก่อนที่จะระบายออก และไถดินพลิกขึ้นมาเพื่อกำจัดเชื้อโรคและสัตว์แมลงที่อยู่ในดิน นำดินไปวิเคราะห์ความกรดด่าง และทำการปรับสภาพดินให้เหมาะสมกับพืชผักที่จะทำการเพาะปลูก ก่อนที่จะเติมปุ๋ยมูลสัตว์และปุ๋ยหมักลงไปผสมดินในแปลงปลูก โดยใช้สัดส่วนอย่างน้อย 1,000-2,000 กิโลกรัมต่อพื้นที่ 1 ไร่ เป็นการเพิ่มธาตุอาหารให้แก่พืชผัก ทำให้ผักแข็งแรงสมบูรณ์ได้มากขึ้น ทนต่อโรคและแมลงได้ดีขึ้น
การปลูกผักปลอดภัยที่กำลังได้รับความนิยมมากสำหรับผู้บริโภค คือการปลูกผักในกลุ่มผักอินทรีย์ ที่มีกาผลิตแบบปลอดสารเคมีและใช้ทรัพยากรธรรมชาติในกระบวนการผลิตทั้งหมด ซึ่งผักที่ผ่านการรับรองเกษตรอินทรีย์แล้วจะมีราคารับซื้อที่สูงกว่าราคาผักทั่วไป ขณะที่เกษตรกรผู้เพาะปลูกเองก็ไม่ต้องเสี่ยงกับการรับสารเคมีในกระบวนการปลูกและดูแลผักด้วย จัดเป็นพืชผักที่ดีต่อรายได้และสุขภาพของผู้เกี่ยวข้องเลยทีเดียว
