ตลาดข้าวโลกมีการแข่งขันสูง ประเทศไทยซึ่งเป็นหนึ่งในผู้ผลิตและส่งออกข้าวรายสำคัญของโลก โดยในปี 2564/2565 ไทยเป็นผู้ผลิตข้าวอันดับ 6 และผู้ส่งออกอันดับ 2 ของโลก ปัจจุบันตลาดทั้งในและต่างประเทศมีความต้องการข้าวพื้นนุ่มเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศอาเซียน เนื่องจากมีความนุ่ม คุณค่าทางโภชนาการสูง และราคาไม่สูงเท่าข้าวหอมมะลิ อย่างไรก็ตาม ไทยกำลังเผชิญความท้าทายในการแข่งขันเนื่องจากมีพันธุ์ข้าวรับรองที่ตรงตามความต้องการของตลาดน้อยเกินไป
กรมการข้าวจึงได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยจากสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (สวก.) เพื่อพัฒนาพันธุ์ข้าวใหม่ที่มีปริมาณอมิโลสต่ำและปานกลาง พร้อมทั้งพัฒนาเทคโนโลยีการเพาะปลูกและการจัดการธาตุอาหารที่เหมาะสม เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดและเพิ่มศักยภาพการส่งออกข้าวไทย โดยได้รับรองพันธุ์ข้าวที่กรมการข้าวเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2565 ให้ชื่อว่า พันธุ์ กข97 (หอมรังสิต) เป็นข้าวเจ้าไม่ไวต่อช่วงแสง มีอายุเก็บเกี่ยวสั้น ให้ผลผลิตสูง มีกลิ่นหอม และมีปริมาณอมิโลสต่ำทำให้ข้าวสุกนุ่ม ซึ่งเป็นข้าวเจ้าพันธุ์ที่เป็นความต้องการของผู้ประกอบการและเกษตรกรในปัจจุบัน
แม้ว่าเกษตรกรจะให้ความสนใจพันธุ์ข้าว กข97 (หอมรังสิต) อย่างมาก แต่ยังพบปัญหาสำคัญ เช่น เมล็ดพันธุ์ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการ เทคโนโลยีการผลิตในแต่ละพื้นที่ยังไม่เหมาะสม และเกษตรกรยังขาดความรู้ในการผลิตข้าวให้ได้คุณภาพตามมาตรฐานของผู้ประกอบการ จึงจำเป็นต้องพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสมและพัฒนากลุ่มเกษตรกรต้นแบบเพื่อเพิ่มผลผลิตและคุณภาพของข้าวพันธุ์นี้ต่อไป
สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (สวก.) ได้สนับสนุนโครงการวิจัย “การพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตข้าวและเมล็ดพันธุ์ข้าวสำหรับพันธุ์ข้าว กข97 (หอมรังสิต) แบบเกษตรกรมีส่วนร่วมในพื้นที่ภาคกลาง เพื่อให้ได้ผลผลิตสูงและมีคุณภาพตรงกับความต้องการของเกษตรกรผู้ประกอบการและผู้บริโภค” โดยมีเป้าหมายหลักในการปรับปรุงกระบวนการผลิตให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและฤดูกาลเพาะปลูก โครงการนี้มุ่งเน้นการพัฒนาการจัดการเพื่อการส่งออกข้าวที่มีคุณภาพและปริมาณตรงตามความต้องการของตลาดสากล ผ่านการสร้างกลุ่มเกษตรกรต้นแบบที่สามารถผลิตข้าวให้ได้ผลผลิตสูงและมีคุณภาพดี นอกจากนี้ ยังมีเป้าหมายในการพัฒนาเมล็ดพันธุ์ข้าวให้มีมาตรฐานคุณภาพสูง เพื่อใช้ในการผลิตข้าวในอนาคต
การพัฒนาพันธุ์ข้าว กข97 (หอมรังสิต) แสดงให้เห็นถึงความพยายามของทุกภาคส่วนในการยกระดับอุตสาหกรรมข้าวให้แข่งขันได้ในตลาดโลก การสนับสนุนจาก สวก. ในการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตและการมีส่วนร่วมของเกษตรกร เป็นก้าวสำคัญในการสร้างความยั่งยืนให้กับการเกษตรไทย โครงการนี้ไม่เพียงมุ่งเน้นการเพิ่มผลผลิตและคุณภาพข้าว แต่ยังครอบคลุมถึงการพัฒนาระบบบริหารจัดการ การตลาด และการสร้างเครือข่ายเกษตรกร ซึ่งจะช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของข้าวไทยในตลาดโลก ส่งผลดีต่อเศรษฐกิจการเกษตรของประเทศโดยรวม การพัฒนาอย่างต่อเนื่องเช่นนี้จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถรักษาตำแหน่งผู้นำในตลาดข้าวโลกและสร้างความมั่นคงทางอาหารให้กับประชากรโลกในอนาคต
